แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่ “คู่ความตกลงกันสืบข้อเท็จจริงในประเด็นเพียงข้อเดียวว่าโจทก์ได้ชำระเงินค่าไถ่ถอนที่พิพาทให้แก่นายหมาบิดาจำเลยแล้วหรือยังถ้าฟังข้อเท็จจริงว่าชำระแล้วให้โจทก์ชนะคดี ถ้ายังไม่ชำระให้ยกฟ้อง”ดังนี้ก็มีข้อที่พึงวินิจฉัยเฉพาะข้อที่ตกลงกันไว้เพียงข้อเดียวเท่านั้น
ส่วนข้อที่โจทก์กล่าวอ้างว่าจำเลยทราบว่าโจทก์รบกวนสิทธิตั้งแต่เดือนกันยายน 2495 แล้วเพิกเฉยไม่จัดการฟ้องร้องเพื่อปลดเปลื้องการรบกวนภายใน 1 ปี จำเลยย่อมขาดสิทธิในที่พิพาทนั้น เป็นเรื่องที่จะฟังข้อเท็จจริงว่าอย่างไร หาใช่เป็นข้อกฎหมายดังโจทก์อ้างไม่ และเป็นเรื่องนอกประเด็นที่ตกลงกันไว้ ศาลไม่จำต้องวินิจฉัย
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่ามารดาโจทก์ได้ขายฝากที่ดินมือเปล่าบิดาจำเลยที่อำเภอ ภายใน 3 ปี ก่อนครบกำหนดไถ่ถอนมารดาโจทก์วายชนม์โจทก์เป็นทายาทไถ่ถอนนาคืนจากบิดาจำเลย จำเลยคืนเอกสารการขายฝากและมอบนาให้โจทก์ครอบครองตลอดมา โจทก์จะแบ่งที่นาต่อไปจำเลยคัดค้านโจทก์จึงทราบว่าจำเลยได้ขอรับมรดกที่นาจากบิดาจำเลย จึงขอให้แสดงว่าที่นาเป็นของโจทก์ และเพิกถอนการขายฝาก
จำเลยต่อสู้ว่าไม่มีการไถ่ถอนการขายฝากที่นาตกเป็นของบิดาจำเลยแล้วและน้องโจทก์ขอเช่าอยู่ 3 ปีไม่ชำระค่าเช่าจึงให้ผู้อื่นเช่าต่อมา บิดาจำเลยวายชนม์จำเลยจึงขอรับมรดกโดยใส่ชื่อเป็นเจ้าของ
คู่ความตกลงสืบข้อเท็จจริงในประเด็นข้อเดียวว่า โจทก์ได้ชำระเงินค่าไถ่ถอนที่พิพาทให้แก่นายหมาแดงบิดาจำเลยแล้วหรือยัง ถ้าศาลฟังว่าโจทก์ได้ชำระเงินค่าไถ่ถอนที่พิพาทแก่บิดาจำเลยแล้วให้โจทก์ชนะคดี ถ้ายังไม่ได้ชำระให้ยกฟ้อง และขอให้ศาลพิจารณาประเด็นข้อกฎหมายตามคำร้องลงวันที่ 6 พฤศจิกายน 2496 ด้วย
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องโดยเห็นว่าหลักฐานพยานโจทก์ยังฟังไม่ได้ว่าโจทก์ได้ชำระเงินค่าไถ่ถอนที่นาขายฝากแก่บิดาจำเลย
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกาต่อมา
ศาลฎีกาเห็นว่าที่โจทก์ขอให้วินิจฉัยข้อที่อ้างว่าเป็นข้อกฎหมายตามคำร้องของโจทก์ลงวันที่ 22 ธันวาคม 2496 ใจความว่าจำเลยทราบว่าโจทก์รบกวนสิทธิตั้งแต่เดือนกันยายน 2495 แล้วเพิกเฉยไม่จัดการฟ้องร้องเพื่อปลดเปลื้องการรบกวนภายใน 1 ปี จำเลยย่อมขาดสิทธิในที่พิพาทนั้น ข้อนี้เป็นเรื่องเกี่ยวแก่การที่จะฟังข้อเท็จจริงว่าอย่างไรและเป็นเรื่องนอกประเด็นข้อตกลงตามรายงานพิจารณาลงวันที่ 1 ธันวาคม 2496 ที่กล่าวมาแล้วว่า “คู่ความตกลงสืบข้อเท็จจริงในประเด็นข้อเดียวว่า โจทก์ได้ชำระเงินค่าไถ่ถอนที่พิพาทให้แก่นายหมาแดงบิดาจำเลยแล้วหรือยัง ถ้าฟังข้อเท็จจริงว่าได้ชำระแล้วให้โจทก์ชนะคดี ถ้ายังไม่ได้ชำระให้ยกฟ้องโจทก์” จึงมีข้อวินิจฉัยเฉพาะข้อที่ได้ตกลงกันไว้ดังกล่าวมาแล้วเท่านั้นซึ่งศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ได้วินิจฉัยให้เหตุผลไว้แล้ว ศาลนี้คงเห็นชอบด้วย
จึงพิพากษายืน
