แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ความว่า จำเลยที่ 4 ยื่นฎีกา พร้อมกับยื่นคำร้องขอดำเนินคดี อย่างคนอนาถาในชั้นฎีกา ศาลชั้นต้นไต่สวนคำร้องแล้วเห็นว่า ทรัพย์ที่จำนองเป็นประกันหนี้เมื่อปี 2527 ตีราคา 6,000,000 บาท ปัจจุบันราคาทรัพย์ที่จำนองย่อมมีราคาสูงขึ้นเป็นลำดับ จำเลยที่ 4 น่าจะสามารถหาเงินมาชำระค่าธรรมเนียมศาลได้ จึงฟังไม่ได้ว่า จำเลยที่ 4 เป็นคนยากจน ให้ยกคำร้อง หากจำเลยที่ 4 ประสงค์จะฎีกาต่อไปให้นำค่าธรรมเนียมมาชำระต่อศาลภายใน 15 วัน นับแต่วันทราบคำสั่ง
จำเลยที่ 4 เห็นว่า ข้อเท็จจริงในเรื่องราคาในปัจจุบันของทรัพย์ที่จำนองเป็นประกันจะมีราคาเท่าใด หรือมีราคาสูงกว่าที่ตีราคาไว้ในปี 2527 ดังคำวินิจฉัยของศาลชั้นต้นนั้นเป็นข้อเท็จจริงนอกสำนวน ศาลชั้นต้นจึงไม่มีอำนาจหยิบยกมาพิจารณาพิพากษา โปรดอนุญาตให้จำเลยที่ 4 ฟ้องฎีกาอย่างคนอนาถาได้
หมายเหตุ โจทก์แถลงคัดค้าน (อันดับ 87)
จำเลยที่ 1 ที่ 2 และที่ 3 ขาดนัดยื่นคำให้การและขาดนัดพิจารณา
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยที่ 1 ที่ 2 และที่ 3 ร่วมกันใช้เงินจำนวน 6,683,574.69 บาท แก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ยทบต้นในอัตราร้อยละสิบเจ็ดต่อปี นับตั้งแต่วันที่ 30 กรกฎาคม 2528จนถึงวันที่ 15 สิงหาคม 2528 คำนวณได้ได้เท่าใดให้เป็นเงินต้น ใหม่นับถัดจากนั้น ให้คิดดอกเบี้ยไม่ทบต้นร้อยละสิบเจ็ดต่อปี แล้วให้ปรับลดเป็นร้อยละสิบห้าต่อปีนับตั้งแต่วันที่ 5 มีนาคม 2529 เป็นต้นไป ทั้งนี้ให้ใช้ดอกเบี้ยจนกว่าจำเลยจะใช้เงินเสร็จ ในกรณีจำเลยทั้งสามไม่ชำระหนี้ โจทก์มีสิทธิบังคับจำนองที่ดิน ที่จำนองตามฟ้องพร้อมสิ่งปลูกสร้างออกขายทอดตลาดนำเงินมาชำระหนี้ ให้แก่โจทก์ในวงเงิน 6,000,000 บาท พร้อมดอกเบี้ย ร้อยละสิบห้าต่อปี นับถัดจากวันเลิกสัญญา คือวันที่ 15 สิงหาคม 2528 เป็นต้นไป ถ้าได้เงินไม่พอชำระหนี้ วงเงิน จำนองพร้อมดอกเบี้ย ดังกล่าวให้โจทก์ยึดทรัพย์สินอื่นของจำเลยที่ 4 ออกขายทอดตลาดนำเงินมาชำระหนี้ให้แก่โจทก์จนครบ คำขออื่น ของโจทก์นอกจากนี้ให้ยก
ระหว่างการพิจารณาของศาลอุทธรณ์ โจทก์ยื่นคำร้องขอถอน อุทธรณ์ เฉพาะจำเลยที่ 2 เพื่อไปยื่นขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลาย เนื่องจากจำเลยที่ 2 ถูกศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด ศาลอุทธรณ์ อนุญาต
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่า ในกรณีที่จำเลยที่ 1 และที่ 2 และที่ 3 ไม่ชำระหนี้ โจทก์มีสิทธิบังคับจำนองที่ดินที่จำนองตามฟ้อง พร้อมสิ่งปลูกสร้างออกขายทอดตลาดนำเงินมาชำระหนี้ให้แก่ โจทก์ในวงเงิน 6,000,000 บาท พร้อมดอกเบี้ยร้อยละสิบเจ็ดต่อปี นับถัดจากวันที่ 15 สิงหาคม 2528 และอัตราดอกเบี้ยร้อยละสิบห้า ต่อปีนับแต่วันที่ 5 มีนาคม 2529 นอกจากที่แก้คงให้เป็นไปตาม คำพิพากษาของศาลชั้นต้น
จำเลยที่ 4 ฎีกา และยื่นคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาใน ชั้นฎีกา ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำร้องดังกล่าว (อันดับ 65,64,89)
จำเลยที่ 4 จึงยื่นคำร้องนี้ (อันดับ 85)
คำสั่ง
พิเคราะห์แล้ว ตามทางไต่สวนข้อเท็จจริงยังฟังไม่ได้ว่าจำเลยที่ 4 เป็นคนยากจนถึงกับไม่มีทรัพย์สินพอจะเสียค่าธรรมเนียม ชั้นฎีกา ที่ศาลชั้นต้นไม่อนุญาตให้ฎีกาอย่างคนอนาถานั้น ชอบแล้ว ให้ยกคำร้องอุทธรณ์คำสั่งของจำเลยที่ 4 หากจำเลยที่ 4 ยังติดใจฎีกาคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ก็ให้จำเลยที่ 4 นำเงิน ค่าธรรมเนียมมาชำระต่อศาลชั้นต้นภายในกำหนด 15 วัน นับแต่ วันทราบคำสั่งนี้
