แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ความว่า คดีนี้ศาลฎีกาได้มีคำพิพากษาแล้ว และได้ส่งสำนวน ไปยังศาลชั้นต้น เพื่อนัดฟังคำพิพากษาศาลฎีกา และได้มีคำสั่ง ในรายงานกระบวนพิจารณาของศาลฎีกา ฉบับลงวันที่ 21 เมษายน 2537 ว่า ก่อนอ่านคำพิพากษาศาลฎีกา ให้ศาลชั้นต้นเรียกค่าขึ้นศาล ชั้นฎีกาจากโจทก์เพิ่มเติมตามจำนวนทุนทรัพย์ให้ครบถ้วนก่อน หากโจทก์ไม่ชำระค่าขึ้นศาลชั้นฎีกาให้ถูกต้อง ให้ศาลชั้นต้น งดอ่านคำพิพากษาศาลฎีกา แล้วส่งสำนวนและคำพิพากษาศาลฎีกา คืนศาลฎีกาเพื่อดำเนินการต่อไป
โจทก์เห็นว่า เมื่อคดีของโจทก์เป็นคดีที่มีทุนทรัพย์และเงินค่าธรรมเนียมที่จะต้องเสียเป็นค่าขึ้นศาลเป็นจำนวนนับแสนบาท แต่โจทก์เป็นคนยากจน ไม่มีทรัพย์สินและอยู่ในวัยชราภาพอายุย่างเข้า 82 ปีแล้ว อยู่ตัวคนเดียว การเป็นอยู่ต้องอาศัยชาวบ้านและเพื่อนบ้านข้างเคียงเลี้ยงชีพ โจทก์จึงไม่มีปัญญาหาเงินมาเสียเป็นค่าธรรมเนียมศาลในชั้นฎีกาได้โจทก์มีความประสงค์ที่จะดำเนินคดีนี้ต่อไปและคดีโจทก์มีมูลฟ้องร้อง การที่โจทก์มิได้ยื่นคำขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาพร้อมกับคำฟ้องฎีกานั้น เนื่องจากโจทก์ได้ใช้วิธีปฏิบัติเช่นนี้มาตั้งแต่ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ภาค 3 แล้ว ขอศาลได้โปรดนัดไต่สวนคำร้องนี้ และอนุญาตให้โจทก์ดำเนินคดีอย่างคนอนาถาในชั้นฎีกาด้วย โปรดอนุญาต
หมายเหตุ จำเลยยังไม่ได้รับสำเนาคำร้อง
โจทก์ฟ้องขอให้ศาลพิพากษาว่าพินัยกรรมฉบับลงวันที่26 เมษายน 2515 ซึ่งจำเลยนำมาอ้างนั้นเป็นโมฆะไม่มีผลสมบูรณ์ ตามกฎหมาย และสั่งห้ามจำเลยเข้าเกี่ยวข้องกับทรัพย์มรดก จนกว่าจะได้จัดการแบ่งมรดกโดยถูกต้องตามกฎหมาย
ระหว่างพิจารณาของศาลชั้นต้น จำเลยถึงแก่กรรมนายอนันต์หนูสวีหรือรักษ์รตนากร ขอเข้ามาเป็นคู่ความแทนศาลชั้นต้นมีคำสั่งอนุญาต
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษายกฟ้องโจทก์
ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา และเสียค่าขึ้นศาล 200 บาท (อันดับ 188)
คดีอยู่ระหว่างนัดอ่านคำพิพากษาศาลฎีกา และศาลฎีกามีคำสั่งในรายงานกระบวนพิจารณาฉบับลงวันที่ 21 เมษายน 2537ว่า ก่อนอ่านคำพิพากษาศาลฎีกา ให้ศาลชั้นต้นเรียกค่าขึ้นศาลชั้นฎีกาจากโจทก์เพิ่มเติมตามจำนวนทุนทรัพย์ให้ครบถ้วนก่อนหากโจทก์ไม่ยอมชำระค่าขึ้นศาลชั้นฎีกาให้ถูกต้อง ให้ศาลชั้นต้นงดอ่านคำพิพากษาศาลฎีกาแล้วส่งสำนวนและคำพิพากษาศาลฎีกาคืนศาลฎีกาเพื่อดำเนินการต่อไป (อันดับ 212)
วันนัดฟังคำพิพากษาศาลฎีกา โจทก์แถลงว่าไม่มีเงินชำระค่าขึ้นศาลเพิ่มเติม ศาลชั้นต้นจึงงดอ่านคำพิพากษาศาลฎีกาให้ส่งสำนวนพร้อมซองคำพิพากษาคืนศาลฎีกาเพื่อพิจารณาสั่งและดำเนินการต่อไป (อันดับ 219)
โจทก์ยื่นคำร้องนี้ (อันดับ 221)
อนึ่งโจทก์ได้เสียค่าขึ้นศาลในศาลชั้นต้น 200 บาท และในชั้นอุทธรณ์โจทก์ได้รับอนุญาตให้ดำเนินคดีอย่างคนอนาถา(อันดับ 7,124,158)
คำสั่ง
พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า เป็นอำนาจหน้าที่ของศาลชั้นต้นที่จะสั่งคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาในชั้นฎีกาของผู้ร้องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156จึงให้ศาลชั้นต้นดำเนินการต่อไป
