แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การตั้งกรรมการเวนคืนตาม พ.ร.บ.เวนคืนอสังหาริมทรัพย์นั้นแม้จะตั้งภายหลังกำหนด 3 เดือนก็เป็นกรรมการที่ชอบด้วยกฎหมาย
การวางเงินค่าทำขวัญตามมาตรา 24 เป็นเรื่องหาตัวผู้รับเงินค่าทำขวัญไม่พบ หากรู้ตัวและตำแหน่งแหล่งที่ของผู้รับเงินค่าทำขวัญแล้ว จะขอวางเงินค่าทำขวัญไม่ได้
เงินค่าทำขวัญซึ่งตกลงกำหนดกันเอง หรืออนุญาโตตุลาการกำหนดให้แล้ว ผู้รับเงินค่าทำขวัญไม่ยอมรับ จึงจะวางศาลได้ตามมาตรา 30 หากเป็นเงินที่โจทก์ไม่ได้ตกลงด้วยหรืออนุญาโตตุลาการไม่ได้กำหนดแล้ว จะวางศาลมิได้
ย่อยาว
ได้ความว่า ที่ดินของโจทก์ถูกเวนคืนเพื่อใช้ในราชการกองทัพอากาศ ต่อมาอีก 3 ปีรัฐบาลตั้งจำเลยที่ 1, 2, 3 เป็นกรรมการเวนคืนฯ จำเลยที่ 3 ได้มีหนังสือเสนอค่าทำขวัญ และค่าไม้ยืนต้นไปยังโจทก์โจทก์ไม่ตกลงด้วย ทางฝ่ายกรรมการและฝ่ายโจทก์ได้ตั้งอนุญาโตตุลาการต่อมาโจทก์ขอถอนการตั้งอนุญาโตตุลาการ จำเลยที่ 3 ได้ยื่นคำร้องต่อศาลแขวง ขอวางเงินค่าทำขวัญดังกล่าวโดยอ้างเหตุว่าโจทก์ไม่มารับเงิน หรือหาตัวไม่พบ โจทก์ขอให้ศาลแสดงว่าจำเลยที่ 1, 2, 3 เป็นกรรมการ และการวางเงินไม่ชอบด้วยกฎหมาย และให้ใช้ค่าเสียหาย
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า การวางเงินของจำเลยที่ 3, 4 ไม่ชอบด้วยกฎหมาย คำขออื่นให้ยก ค่าฤชาธรรมเนียมเป็นพับ
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้ว่า จำเลยที่ 1, 2, 3 เป็นกรมการไม่ชอบด้วยกฎหมาย ให้จำเลยที่ 3, 4 ใช้ค่าธรรมเนียม
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า มาตรา 17 พระราชบัญญัติเวนคืนฯ เป็นแต่บทเกี่ยวด้วยวิธีปฏิบัติในการแต่งตั้งกรรมการเวนคืนฯ เท่านั้นไม่มีข้อความใดที่แสดงว่าหากไม่ตั้งใน 3 เดือนนับแต่วันใช้พระราชบัญญัติเวนคืนฯ แล้ว จะมีการตั้งกรรมการขึ้นไม่ได้หรือจะทำให้พระราชบัญญัติเวนคืนฯ นั้นสิ้นผลหรือยกเลิกไป เมื่อไม่มีบทบัญญัติไว้ชัดแจ้งอันจะทำให้พระราชบัญญัติสิ้นผลหรือยกเลิกอย่างใดเพราะการนี้แล้ว ก็จำต้องมีการปฏิบัติเพื่อให้เป็นผลสำเร็จตามพระราชบัญญัติ การตั้งกรรมการในเรื่องนี้จึงไม่ถือว่าไม่ชอบด้วยกฎหมาย
ส่วนเรื่องการวางเงินนั้น มาตรา 24 เป็นเรื่องหาตัวผู้รับเงินค่าทำขวัญไม่พบ แต่เรื่องนี้โจทก์กล่าวในฟ้องว่า ฝ่ายจำเลยรู้ดีว่าโจทก์มีตัวอยู่และรู้ถึงตำแหน่งแหล่งที่ภูมิลำเนาของโจทก์ ซึ่งจำเลยไม่ปฏิเสธ จึงต้องรับฟังตามฟ้อง กรณีจึงไม่ต้องด้วยมาตรา 24 และคดีนี้ฝ่ายโจทก์ไม่ตกลงด้วยในเรื่องค่าทำขวัญ และเงินค่าทำขวัญนั้นก็มิใช่เงินค่าทำขวัญที่อนุญาโตตุลาการกำหนด จึงไม่ต้องด้วยมาตรา 30การวางเงินค่าทำขวัญจึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย
พิพากษาแก้ว่า ข้อที่โจทก์ขอให้ศาลแสดงว่า จำเลยที่ 1, 2, 3 เป็นกรรมการไม่ถูกต้องตามกฎหมายและไม่มีสิทธิดำเนินการตามพระราชบัญญัติเวนคืนฯ เกี่ยวกับที่ดินของโจทก์นั้น ให้ยกเสียนอกนั้นยืน
