แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ถึงแม้ศาลพิพากษาเสร็จเด็ดขาดแล้วว่าไม้ของกลางเป็นไม้หวงห้าม จำเลยมีไว้เป็นความผิดและให้ริบไม้ของกลางแล้วก็ดีเจ้าของไม้ย่อมใช้สิทธิตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 36 ขอคืนไม้ของกลางโดยอ้างว่าไม่ใช่เป็นไม้หวงห้ามเพราะขึ้นอยู่ในที่สวนของตนได้เพราะเจ้าของไม้ไม่มีโอกาสต่อสู้คดีกับโจทก์ คำพิพากษานั้นไม่มีผลผูกพันเจ้าของไม้
เมื่อผู้ร้องร้องขอคืนไม้ของกลางในกรณีเช่นนี้ถึงแม้ศาลแขวงสั่งยกคำร้องก็ดี ผู้ร้องมีสิทธิอุทธรณ์ฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริงได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาไม่อยู่ในบังคับแห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแขวงฯ มาตรา 22 ที่ห้ามอุทธรณ์ข้อเท็จจริง
(ประชุมใหญ่ครั้งที่ 5/2504)
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นพิพากษาปรับจำเลยและริบไม้ของกลางฐานมีไม้เสม็ดหวงห้ามโดยไม่รับอนุญาต และนำไม้เคลื่อนที่โดยไม่มีใบเบิกทาง
10 วันต่อมา ผู้ร้องยื่นคำร้องว่า ไม้ของกลางเป็นไม้ในสวนของผู้ร้องให้จำเลยตัดไปจำหน่าย การตัดไม้ในที่ดินของเอกชนไม่มีความผิดขอให้คืนไม้ให้ผู้ร้อง
ศาลชั้นต้นไต่สวนแล้วฟังว่าเป็นไม้ในสวนของผู้ร้องจริง แต่ผู้ร้องรู้เห็นเป็นใจให้จำเลยกระทำผิด จะคืนไม้ให้ไม่ได้ จึงสั่งให้ยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้คืนไม้แก่ผู้ร้องตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 36
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกา โดยมติที่ประชุมใหญ่เห็นว่า 1. ถึงแม้ศาลได้พิพากษาถึงที่สุดแล้วว่าไม้ของกลางเป็นไม้หวงห้าม จำเลยมีไว้เป็นความผิดก็ดี เจ้าของไม้ย่อมใช้สิทธิตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 36 ขอคืนไม้ของกลางโดยอ้างว่าไม่ใช่เป็นไม้หวงห้ามได้ เพราะผู้ร้องไม่มีโอกาสต่อสู้ข้อหาของโจทก์ คำพิพากษาระหว่างโจทก์จำเลยไม่ผูกพันผู้ร้องและ 2. ถึงแม้ศาลแขวงได้สั่งยกคำร้องก็ดี ก็ไม่อยู่ในบังคับของมาตรา 22 แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแขวงฯ ที่ห้ามอุทธรณ์ข้อเท็จจริง เพราะมาตรา 22 นั้น ห้ามเฉพาะคำพิพากษาศาลแขวงที่ลงโทษหรือไม่ลงโทษจำเลยเท่านั้น ผู้ร้องมิได้เป็นจำเลยและไม่ต้องห้ามอุทธรณ์ฎีกาในข้อเท็จจริงตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 218, 219, 220 ประการใด จึงอุทธรณ์ฎีกาข้อเท็จจริงได้
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า เป็นไม้ในสวนของผู้ร้อง จึงไม่เป็นไม้หวงห้ามตามพระราชบัญญัติป่าไม้ พ.ศ. 2484 มาตรา 7 ที่จะต้องขออนุญาตตัดฟัน ฉะนั้น การที่ผู้ร้องให้จำเลยตัดไปจำหน่าย จึงถือไม่ได้ว่าผู้ร้องรู้เห็นในการกระทำผิดของจำเลย
พิพากษายืน
