แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้อำนวยการบริษัทจำกัดได้มีหนังสือแจ้งถึงพนักงานขายของของบริษัทว่าจะให้ค่านายหน้าแก่พนักงานซึ่งขายของได้ตามหลักเกณฑ์ที่ระบุไว้ในหนังสือเช่นนี้ไม่ใช่เป็นสัญญาให้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 521 พนักงานย่อมอาศัยหนังสือนี้ฟ้องร้องบริษัทให้จ่ายค่านายหน้าขายของได้ไม่ต้องรอให้มีการส่งมอบตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 523
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าบริษัทจำเลยวางระเบียบว่าพนักงานขายของ ๆ บริษัทมีสิทธิได้รับเงินค่านายหน้าหรือเงินรางวัลในการขายสินค้าของบริษัท โจทก์ได้วิ่งเต้นขายเครื่องฉายภาพยนตร์ให้แก่กระทรวงมหาดไทย 2 คราว ซึ่งคิดแล้วโจทก์ควรจะได้นายหน้าหรือรางวัลตามระเบียบเป็นเงิน 26,892 บาท แต่จำเลยไม่ยอมจ่าย จึงขอให้จำเลยใช้เงินให้โจทก์
จำเลยต่อสู้ว่าเงินรางวัลนั้นเป็นการให้โดยเสน่หาโจทก์ไม่ได้วิ่งเต้นในการขายเครื่องฉายภาพยนตร์เป็นพิเศษ จึงไม่ควรได้รับเงินรางวัล
ศาลชั้นต้นฟังข้อเท็จจริงว่าโจทก์ได้ใช้ความสามารถวิ่งเต้นในการขายคราวแรก แต่การขายคราวหลังโจทก์สืบไม่ได้ความชัดและเห็นว่าระเบียบที่บริษัทจำเลยวางไว้นั้นถือว่าเป็นสัญญานายหน้าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ป.พ.พ. ม. 845 พิพากษาให้จำเลยใช้เงินให้โจทก์ 19,920 บาท
จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าระเบียบที่บริษัทจำเลยแจ้งแก่พนักงานขายเรื่องค่านายหน้าซึ่งมีข้อความว่า นอกจากจะตกลงเป็นพิเศษ บริษัทจะจ่ายค่านายหน้าให้ตามหลักเกณฑ์ซึ่งได้ระบุไว้เช่นนี้ มิใช่เป็นการให้โดยเสน่หา แต่เป็นการกำหนดให้ค่านายหน้าโดยสมบูรณ์ ฉะนั้นเมื่อข้อเท็จจริงในคดีนี้ปรากฏว่าโจทก์เป็นผู้ติดต่อจัดหาเครื่องฉายภาพยนตร์ตัวอย่างไปทดลองให้ผู้ซื้อดูจนเป็นที่พอใจจึงได้ซื้อ โจทก์จึงควรได้ค่านายหน้าตามระเบียบของจำเลยที่วางไว้ศาลฎีกาพิพากษายืน
