แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ป.วิ.พ. มาตรา 253 ใช้คำว่า โจทก์ไม่ใช่ผู้อยู่ใน อำนาจศาล ‘หรือ’ ถ้ามีเหตุแน่นแฟ้นอันเป็นที่เชื่อได้ว่าเมื่อโจทก์แพ้คดีแล้วจะหลีกเลี่ยงไม่ชำระค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายทั้งหลาย หาได้ใช้คำว่า ‘และ’ ไม่ จึงอาจเป็นกรณีหนึ่งกรณีใดก็ได้ ข้อเท็จจริงปรากฏตามคำฟ้องและคำร้องของโจทก์ว่าตัวโจทก์อยู่ที่ประเทศซาอุดิอาราเบียจึงฟังได้ว่า โจทก์ไม่ใช่ผู้อยู่ในอำนาจศาล ดังนั้นแม้จำเลยมิได้นำสืบว่า โจทก์แพ้คดีแล้วจะหลีกเลี่ยงไม่ชำระค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่าย ศาลก็มีคำสั่งให้โจทก์วางประกันตามคำร้องของจำเลยได้
ย่อยาว
โจทก์โดยทนายความฟ้องว่า จำเลยผิดสัญญาที่จะให้โจทก์เข้าเป็นหุ้นส่วนดำเนินกิจการบาร์ ขอให้บังคับจำเลยทั้งสองชำระเงินที่โจทก์ได้ชำระไปแล้วคืนแก่โจทก์
จำเลยที่ 1 ให้การว่า โจทก์เป็นฝ่ายผิดสัญญา สัญญาเป็นโมฆะเพราะขัดต่อกฎหมาย โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง
จำเลยที่ 2 ให้การว่า ไม่เคยมีนิติสัมพันธ์กับโจทก์ โจทก์เป็นบุคคลต่างด้าวต้องห้ามตามกฎหมายมิให้ทำธุรกิจสถานบริการ
พร้อมกับคำให้การ จำเลยทั้งสองยื่นคำร้องว่า โจทก์เป็นบุคคลต่างด้าวซึ่งไม่มีภูมิลำเนาในประเทศไทย เป็นบุคคลที่อยู่นอกอำนาจศาลไทย ขอให้โจทก์วางเงินประกันค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 253
ทนายโจทก์ยื่นคำคัดค้านว่า จำเลยยื่นคำร้องดังกล่าวเพื่อประวิงคดี
จำเลยทั้งสองแถลงไม่ติดใจสืบพยาน
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำร้องของจำเลยทั้งสอง
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้โจทก์วางเงินประกันค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายตามจำนวน ภายในเวลา และเงื่อนไขที่ศาลชั้นต้นเห็นสมควรกำหนด
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เห็นว่าตามบทบัญญัติมาตรา 253 ใช้คำว่าโจทก์ไม่ใช่ผู้อยู่ในอำนาจศาล “หรือ” ถ้ามีเหตุแน่นแฟ้นอันเป็นที่เชื่อได้ว่าเมื่อโจทก์แพ้คดีแล้วจะหลีกเลี่ยงไม่ชำระค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายทั้งหลาย หาได้ใช้คำว่า”และ” ไม่ จึงอาจเป็นกรณีหนึ่งกรณีใดก็ได้ ข้อเท็จจริงปรากฏชัดจากคำฟ้องของโจทก์เองว่า โจทก์มีเชื้อชาติอิตาลี สัญชาติอิตาลี อาชีพรับจ้าง อยู่บ้านเลขที่ 1664เมืองคำมาน ประเทศซาอุดิอาราเบีย จึงฟังได้ว่าโจทก์ไม่ใช่ผู้อยู่ในอำนาจศาลในคำร้องของทนายโจทก์ที่ขอให้ศาลฎีกาสั่งขยายระยะเวลาการวางเงินก็ยอมรับว่ายังติดต่อกับตัวโจทก์ไม่ได้ เพราะตัวโจทก์อยู่ที่ประเทศซาอุดิอาราเบีย กรณีจึงฟังได้ชัดว่า โจทก์ไม่ใช่ผู้อยู่ในอำนาจศาล ดังนั้น ที่ศาลอุทธรณ์เห็นว่าในกรณีนี้แม้จำเลยทั้งสองมิได้นำสืบว่าโจทก์แพ้คดีแล้วจะหลีกเลี่ยงไม่ชำระค่าฤชาธรรมเนียมและค่าใช้จ่าย ศาลย่อมมีคำสั่งให้โจทก์วางประกันตามคำร้องของจำเลยทั้งสองได้ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 253 นั้นจึงชอบแล้ว
พิพากษายืน
