แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ช้างของกลางเป็นกรรมสิทธิ์ของเจ้าของสองคน คนละกึ่งหนึ่งเจ้าของคนหนึ่งรู้เห็นเป็นใจให้จำเลยนำช้างของกลางไปชักลากไม้ที่แปรรูปโดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานตามกฎหมาย ดังนี้ ศาลย่อมริบช้างของกลางกึ่งหนึ่งเฉพาะส่วนของเจ้าของคนที่รู้เห็นเป็นใจสำหรับอีกกึ่งหนึ่งให้ตกได้แก่เจ้าของที่ไม่ได้รู้เห็นเป็นใจ จะริบทั้งหมดหาได้ไม่
ย่อยาว
คดีมีปัญหาเฉพาะการขอคืนช้างของกลาง
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยแปรรูปไม้และมีไม้แปรรูปไว้ในความครอบครองโดยไม่ได้รับอนุญาต ขอให้ลงโทษและริบของกลาง
จำเลยให้การรับสารภาพตามฟ้อง เว้นแต่ช้างของกลาง จำเลยยืมจากควาญช้าง โดยเจ้าของไม่รู้เห็นเกี่ยวกับการกระทำของจำเลย
นายพงษ์ ไชยพัฒน์ และนายจรัส เสือปาน ยื่นคำร้องว่า เป็นเจ้าของช้างของกลาง ไม่ได้รู้เห็นเป็นใจ ขอให้คืนช้างของกลาง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้ริบช้างของกลาง 1 ใน 2 ส่วน เฉพาะกรรมสิทธิ์ของนายพงษ์ ไชยพัฒน์ ผู้ร้อง ส่วนของนายจรัส เสือปานให้ตกได้แก่นายจรัส เสือปาน ผู้ร้อง
โจทก์จำเลยและนายพงษ์ ไชยพัฒน์ อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษาว่า ไม่มีพยานหลักฐานฟังว่าผู้ร้องรู้เห็นในการกระทำความผิด พิพากษาแก้ไม่ริบช้างของกลาง
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาฟังว่า นายพงษ์ ไชยพัฒน์ รู้เห็นเป็นใจในการกระทำผิดของจำเลย ส่วนนายจรัส เสือปาน ไม่ได้มีส่วนรู้เห็นเป็นใจในการกระทำผิดด้วย
พิพากษาแก้ให้บังคับคดีตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
