แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ศาลชั้นต้นออกคำบังคับให้จำเลยที่ 1 ชำระเงินให้โจทก์ตามคำพิพากษาซึ่งถึงที่สุดแล้ว จำเลยที่ 1 ยื่นคำร้องต่อศาลชั้นต้นว่า จำเลยที่ 1 ได้ยื่นฟ้องโจทก์เป็นคดีอีกเรื่องหนึ่งหากเป็นฝ่ายชนะคดีก็จะไม่ต้องมีการบังคับคดี เพราะสามารถหักกลบลบหนี้กันได้ ศาลชั้นต้นทำการไต่สวนคำร้องของจำเลยที่ 1 แล้ว มีคำสั่งว่า การขอให้งดการบังคับคดีของจำเลยที่ 1 มีเหตุผลในการที่จะได้หักกลบลบหนี้ แม้ไม่อาจหักกลบลบหนี้กันได้ความเสียหายของโจทก์ไม่น่าจะมี เพราะฐานะของจำเลยที่ 1 เป็นส่วนราชการ จึงให้งดการบังคับคดีไว้จนกว่าศาลจะสั่งเป็นอย่างอื่น เช่นนี้ คำสั่งดังกล่าวเป็นเรื่องที่ศาลเห็นสมควรให้งดการบังคับคดีไว้ก่อน อันเป็นดุลพินิจของศาลที่จะสั่งได้ หาใช่การสั่งให้งดการบังคับคดีตามมาตรา 293 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งไม่ เพราะกรณีที่ศาลจะสั่งงดการบังคับคดีตามบทมาตราดังกล่าวได้ ต้องปรากฏว่าได้มีการบังคับคดีตามคำพิพากษา อันจะต้องมีการขายทอดตลาดหรือจำหน่ายทรัพย์สินของจำเลยโดยวิธีอื่นแต่กรณีนี้ศาลชั้นต้นยังไม่ได้ออกหมายบังคับคดี คำสั่งของศาลชั้นต้นข้างต้น เป็นการสั่งให้งดการบังคับคดีไว้ตาม มาตรา 292(2) และแม้โจทก์จะไม่อุทธรณ์คำสั่งดังกล่าว แต่ได้ยื่นคำร้องเสนอเงื่อนไขขึ้นมาใหม่เพื่อขอให้ศาลชั้นต้นยกเลิกคำสั่งงดการบังคับคดีนั้นเสีย ศาลก็อาจใช้ดุลพินิจสั่งใหม่ได้ตามที่เห็นสมควร และคู่ความมีสิทธิอุทธรณ์ฎีกาคำสั่งใหม่นั้นได้ภายใต้บทบัญญัติแห่งกฎหมาย
ย่อยาว
คดีนี้ศาลชั้นต้นได้ออกคำบังคับให้จำเลยที่ 1 ชำระเงินให้โจทก์จำนวน2 ล้านบาทเศษ พร้อมด้วยดอกเบี้ยตามคำพิพากษาซึ่งถึงที่สุด จำเลยที่ 1ยื่นคำร้องต่อศาลชั้นต้นว่า จำเลยที่ 1 ได้ยื่นฟ้องโจทก์เป็นคดีอีกเรื่องหนึ่งต่อศาลเดียวกัน คดีดังกล่าวศาลยังไม่ได้วินิจฉัยชี้ขาด ถ้าหากจำเลยที่ 1เป็นฝ่ายชนะคดี ก็จะไม่ต้องมีการบังคับคดีเพราะสามารถหักกลบลบหนี้กันได้ทั้งการงดการบังคับคดีก็ไม่เสียหายแก่โจทก์ ขอให้ศาลสั่งงดการบังคับคดีไว้ก่อนโจทก์ยื่นคำคัดค้าน
ศาลชั้นต้นทำการไต่สวนคำร้องแล้วมีคำสั่งให้งดการบังคับคดีไว้จนกว่าศาลจะมีคำสั่งให้เปลี่ยนแปลงเป็นอย่างอื่น
โจทก์ยื่นคำร้องต่อศาลชั้นต้นว่า การงดบังคับคดีทำให้โจทก์เสียหายเพราะต้องเสียดอกเบี้ยแก่ธนาคารในอัตราที่สูง ขอให้ยกเลิกคำสั่งงดบังคับคดีให้จำเลยที่ 1 นำเงินที่ต้องชำระตามคำพิพากษามาวางศาลให้โจทก์รับไปโดยโจทก์จะขอให้ธนาคารทำหนังสือค้ำประกันมามอบให้ศาลไว้
ศาลชั้นต้นให้ยกคำร้องโจทก์
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับคำสั่งศาลชั้นต้น ให้จำเลยที่ 1 นำเงินที่ต้องชำระตามคำพิพากษามาวางศาลเพื่อให้โจทก์รับไป
จำเลยที่ 1 ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ที่จำเลยฎีกาว่า โจทก์อุทธรณ์คำสั่งศาลชั้นต้นที่ยกคำร้องขอเปลี่ยนแปลงเงื่อนไขที่ให้งดการบังคับคดีไว้เป็นการขัดต่อบทบัญญัติของกฎหมายเพราะศาลได้สั่งต่อเนื่องกับคำสั่งที่ให้งดการบังคับคดีซึ่งเป็นคำสั่งตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 293 อันถือว่าเป็นที่สุดแล้วนั้นเห็นว่า คำสั่งศาลชั้นต้นที่ให้งดการบังคับคดีไว้ระบุว่า ศาลพิจารณาแล้วเห็นว่าการขอให้งดการบังคับคดีของจำเลยที่ 1 มีเหตุผลในการที่จะได้หักกลบลบหนี้แม้ไม่อาจหักกลบลบหนี้กันได้ความเสียหายของโจทก์ไม่น่าจะมี เพราะฐานะของจำเลยที่ 1 เป็นส่วนราชการ จึงให้งดการบังคับคดีไว้จนกว่าศาลจะสั่งเป็นอย่างอื่น คำสั่งดังกล่าวเป็นเรื่องที่ศาลเห็นสมควรให้งดการบังคับคดีไว้ก่อนอันเป็นดุลพินิจของศาลที่จะสั่งได้ หาใช่การสั่งให้งดการบังคับคดีตาม มาตรา 293แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งไม่ เพราะกรณีที่ศาลจะสั่งงดการบังคับคดีตามบทมาตราดังกล่าวได้ ต้องปรากฏว่าได้มีการบังคับคดีตามคำพิพากษา อันจะต้องมีการขายทอดตลาดหรือจำหน่ายทรัพย์สินของจำเลยโดยวิธีอื่น แต่คดีนี้ศาลชั้นต้นยังไม่ได้ออกหมายบังคับคดีคำสั่งของศาลชั้นต้นข้างต้นจึงเปนการสั่งให้งดการบังคับคดีไว้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 292(2) และที่โจทก์ไม่อุทธรณ์คำสั่งแต่ได้ยื่นคำร้องเสนอเงื่อนไขขึ้นมาใหม่ แม้จะต่อเนื่องกับกรณีเดิมก็เป็นเรื่องที่ศาลอาจใช้ดุลพินิจสั่งใหม่ได้ตามที่เห็นสมควร และคู่ความมีสิทธิอุทธรณ์ฎีกาคำสั่งนั้นได้ภายใต้บทบัญญัติแห่งกฎหมาย
สำหรับปัญหาว่า สมควรให้การบังคับคดีดำเนินต่อไปโดยให้จำเลยที่ 1นำเงินที่ต้องชำระตามคำพิพากษามาวางศาลเพื่อให้โจทก์รับไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์หรือไม่นั้น พิเคราะห์แล้ว เหตุที่ศาลอุทธรณ์พิพากษาเช่นนั้นเพราะเห็นว่าข้อเสนอของโจทก์เกี่ยวกับวิธีการบังคับคดีเป็นธรรมด้วยกันทุกฝ่ายจึงสมควรสั่งเปลี่ยนแปลงคำสั่งงดการบังคับคดีของศาลชั้นต้น ซึ่งศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย แต่ศาลอุทธรณ์มิได้พิพากษาให้โจทก์นำหนังสือค้ำประกันของธนาคารพาณิชย์มาวางศาล ตามที่โจทก์เสนอมาในคำร้องและคำฟ้องอุทธรณ์ข้อเสนอดังกล่าวเป็นเงื่อนไขที่โจทก์ขอให้มีการบังคับคดีต่อไป อันเป็นประโยชน์แก่ฝ่ายจำเลย ซึ่งเป็นส่วนราชการ จึงสมควรให้โจทก์ปฏิบัติตามข้อเสนอนั้น
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้โจทก์นำหนังสือค้ำประกันของธนาคารพาณิชย์ในประเทศเท่าจำนวนหนี้ที่โจทก์จะได้รับชำระมาวางศาล นอกจากที่แก้คงให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์
