แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
ก่อนศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ลูกหนี้ จำเลยที่ 3 ขอยืมเงินจากเจ้าหนี้ และมอบเช็คให้เจ้าหนี้ยึดถือไว้โดยไม่ได้ลงวันที่สั่งจ่าย ถือว่ามูลแห่งหนี้ได้เกิดขึ้นตั้งแต่วันที่จำเลยที่ 3 รับเงินไปและมอบเช็คให้แก่เจ้าหนี้ยึดถือไว้วันที่ที่เจ้าหนี้ลงในเช็คเป็นเพียงวันที่กำหนดจ่ายเงินตามเช็คที่เกิดจากมูลหนี้เดิมเท่านั้น หนี้ตามเช็คเกิดขึ้นก่อนศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เจ้าหนี้มีสิทธิขอรับชำระหนี้ได้ตาม พ.ร.บ. ล้มละลาย มาตรา 94.(ที่มา-ส่งเสริม)
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจากคดีล้มละลายซึ่งศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้พิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาด เจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้ตามเช็คเป็นเงิน 1,800,000 บาท เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เห็นควรยกคำขอรับชำระหนี้เสียทั้งสิ้น
ศาลชั้นต้นอนุญาตให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงจากการสอบสวนของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฟังได้ว่า จำเลยที่ 3 ยืมเงินจากเจ้าหนี้ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2521 จำนวน 1,000,000 บาท โดยมิได้ทำสัญญากู้ไว้ แต่จำเลยที่ 3 สั่งจ่ายเช็คชำระหนี้ให้แทน หลังจากนั้นมีการยืมเงินกันอีก 2-3 ครั้ง และเช็คที่เจ้าหนี้รับไว้สามารถเรียกเก็บเงินได้ทุกครั้ง ต่อมาเมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2522จำเลยที่ 3 สั่งจ่ายเช็คธนาคารกรุงเทพ จำกัด สาขาวรจักร เลขที่0177780 จำนวนเงิน 1,800,000 บาทให้เจ้าหนี้ เพราะก่อนหน้านั้นจำเลยที่ 3 ได้ยืมเงินไปหลายครั้งรวมเป็นเงิน 1,800,000 บาท เช็คดังกล่าวไม่ได้ลงวันที่ ปรากฏตามเอกสารหมาย จ.1 หลังจากนั้นจำเลยที่ 3 ได้ชำระดอกเบี้ยให้บ้าง แต่ในระยะหลังขาดการติดต่อไปเจ้าหนี้จึงลงวันที่ในเช็คเอกสารหมาย จ.1 เป็นวันที่ 25 ตุลาคม2526 แล้วนำไปเข้าบัญชีที่ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด สำนักงานใหญ่เพื่อเรียกเก็บเงินแต่ธนาคารตามเช็คปฏิเสธการจ่ายเงินโดยให้เหตุผลว่าโปรดติดต่อผู้สั่งจ่ายปรากฏตามใยคืนเช็ค เอกสารหมายจ.2 เมื่อเจ้าหนี้ทราบว่าจำเลยที่ 3 ถูกพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดจึงมายื่นคำขอรับชำระหนี้ คดีมีปัญหาว่าเช็คเลขที่ 0177780 สั่งจ่ายเงิน1,800,000 บาท จึงเป็นเช็คลงวันที่ 25 ตุลาคม 2526 อันเป็นเวลาภายหลังวันที่ศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้ (จำเลยที่ 3)เจ้าหนี้จะขอรับชำระหนี้ได้หรือไม่
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฎีกาว่า มูลหนี้กู้ยืมเกิดขึ้นก่อนที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ แต่ไม่มีหลักฐานการกู้ยืมเป็นหนังสือย่อมฟ้องร้องบังคับคดีไม่ได้ ส่วนเช็คนั้นตราบใดที่ยังไม่ได้ลงวันที่มูลกหนี้ยังไม่เกิดขึ้น เจ้าหนี้เป็นผู้ลงวันที่ในเช็คเป็นเวลาหลังจากวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ลูกหนี้ต้องถือว่ามูลหนี้ตามเช็คเกิดหลังวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เจ้าหนี้ไม่อาจขอรับชำระหนี้ได้ พิเคราะห์แล้วเห็นว่า การที่จำเลยที่ 3 ยืมเงินเจ้าหนี้ผู้ขอรับชำระหนี้ไปและสั่งจ่ายเช็คเอกสารหมายจ.1 โดยไม่ได้ลงวันที่มอบให้เจ้าหนี้ไว้นั้นถือได้ว่ามูลแห่งหนี้ได้เกิดขึ้นตั้งแต่วันที่จำเลยที่ 3 รับเงินไปและมอบเช็คให้แก่เจ้าหนี้ยึดถือไว้ วันที่ที่เจ้าหนี้ลงในเช็คเป็นวันเพียงที่กำหนดจ่ายเงินตามเช็คที่เกิดจากมูลหนี้เดิมเท่านั้น เจ้าหนี้ซึ่งเป็นผู้ทรงเช็คย่อมมีสิทธิเป็นเจ้าหนี้ตามเช็คนั้นอยู่ แม้หนี้นั้นจะไม่ถึงกำหนดน่ายเงินคิดวันที่ที่ลงในเช็ค เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ว่าจำเลยที่ 3 ได้รับเงินไปจากเจ้าหนี้และมอบเช็คดังกล่าวให้เจ้าหนี้ยึดถือไว้อันเป็นเวลาก่อนศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ลูกหนี้(จำเลยที่ 3) ต้องถือว่าหนี้ตามเช็คดังกล่าวเกิดขึ้นก่อนวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ เจ้าหนี้มีสิทธิขอรับชำระหนี้ได้ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พุทธศักราช 2483 มาตรา 94 และกรณีนี้เจ้าหนี้มิได้ขอรับชำระหนี้ในฐานะเป็นเจ้าหนี้เงินยืม จึงไม่ต้องพิจารณาว่าหนี้เงินยืมนั้นฟ้องร้องบังคับคดีได้หรือไม่ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามคำสั่งศาลชั้นต้นที่อนุญาตให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้เต็มตามจำนวนชอบแล้ว ฎีกาของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน เจ้าหนี้ไม่ได้แก้ฎีกาจึงไม่กำหนดค่าทนายความชั้นฎีกาให้”.
