แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์เป็นตัวแทนจำหน่ายเครื่องปรับอากาศและอุปกรณ์ต่าง ๆของบริษัท ท. แห่งประเทศ สหรัฐอเมริกา ไม่มีอำนาจทำสัญญาแทนบริษัท ท. วิธีการปฏิบัติในการติดตั้งเครื่องปรับอากาศขนาดใหญ่ของโจทก์นั้น วิศวกรของโจทก์จะต้องไปสำรวจออกแบบและสั่งเครื่องปรับอากาศเข้ามา โดยโจทก์จะทำใบสั่งซื้อไปยังผู้ขายถ้าไม่มีใบสั่งซื้อ บริษัทผู้ขายจะขายให้ใครไม่ได้ ก่อนทำสัญญาซื้อขายและติดตั้งเครื่องปรับอากาศและระบบระบาย อากาศกับบริษัท ต. ในประเทศ ไทย โจทก์ก็ให้วิศวกรของโจทก์ไปสำรวจออกแบบ แล้วแยกคำนวณราคาค่าเครื่องปรับอากาศกับค่าแรง ในการติดตั้งไว้ต่างหาก แต่เนื่องจากบริษัท ต. ได้รับการส่งเสริมการลงทุนสั่งซื้อสินค้าจากต่างประเทศเข้ามาใช้ในราชอาณาจักรโดยไม่ต้องเสียภาษีอากร โจทก์จึงให้บริษัท ต. เป็นผู้สั่งซื้อเครื่องปรับอากาศจากบริษัท ท. ประเทศ สหรัฐอเมริกา โดยตรงการกระทำของโจทก์ดังกล่าวฟังได้ว่าบริษัท ท. ซึ่งตั้งขึ้นตามกฎหมายของต่างประเทศมีโจทก์เป็นผู้ทำการติดต่อในการประกอบกิจการในประเทศ ไทย เป็นเหตุให้บริษัท ท. ได้รับเงินได้ในประเทศ ไทย ถือได้ว่าบริษัท ท. ประกอบกิจการในประเทศ ไทยและโจทก์ผู้ทำการติดต่อเช่นว่านั้นมีหน้าที่และความรับผิดในการยื่นรายการและเสียภาษีเฉพาะที่เกี่ยวกับเงินได้หรือผลกำไรนั้นตามประมวลรัษฎากร มาตรา 76 ทวิ.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์สั่งซื้อสินค้าเครื่องปรับอากาศและอุปกรณ์ต่าง ๆ ยี่ห้อเทรนจากบริษัทเทรน เอส.เอ.จำกัด ในประเทศสหรัฐอเมริกาเข้ามาจำหน่าย และโจทก์ได้รับแต่งตั้งจากบริษัทเทรน เอส.เอ.จำกัดให้เป็นตัวแทนจำหน่ายสินค้าดังกล่าวในประเทศไทยแต่เพียงผู้เดียวแต่โจทก์ไม่มีสิทธิและอำนาจที่จะทำสัญญาหรือก่อภาระหน้าที่ใด ๆให้กับบริษัทเทรน เอส.เอ.จำกัด โจทก์ได้ทำสัญญาซื้อขายติดตั้งเครื่องปรับอากาศและระบบระบายอากาศสำหรับอาคารของโรงแรมมณเฑียรกับบริษัทตันตกิตต์ จำกัด โดยโจทก์รับจัดหาและติดตั้งเครื่องปรับอากาศยี่ห้อเทรนให้ สำหรับเครื่องปรับอากาศและอุปกรณ์บริษัทตันตกิตต์ จำกัด เป็นผู้ติดต่อตกลงซื้อและชำระราคากับบริษัทเทรน เอส.เอ.จำกัด เอง เมื่อตกลงแล้วบริษัทตันตกิตต์ จำกัดได้ติดต่อสั่งซื้อวัสดุและอุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการติดตั้งตามสัญญาจากบริษัทเทรน เอส.เอ. จำกัด และชำระเงินให้บริษัทดังกล่าวโดยไม่ผ่านการติดต่อของโจทก์แต่อย่างใด เจ้าพนักงานของจำเลยถือว่าบริษัท เทรน เอส.เอ.จำกัด เป็นผู้ประกอบกิจการในประเทศไทยโจทก์ซึ่งเป็นตัวแทนหรือผู้ทำการติดต่อในประเทศไทยของบริษัทดังกล่ามีหน้าที่ต้องชำระภาษีเงินได้นิติบุคคลในยอดเงินที่บริษัทดังกล่าวได้รับจากบริษัทตันตกิตต์ จำกัด ก่อนหักรายจ่ายในอัตราร้อยละ 5เป็นเงิน 247,708.80 บาท โจทก์อุทธรณ์คัดค้านการประเมินแล้วคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์วินิจฉัยให้ยกอุทธรณ์โจทก์ โจทก์เห็นว่าคำวินิจฉัยดังกล่าวไม่ชอบด้วยกฎหมายและข้อเท็จจริง ขอให้เพิกถอนการประเมินของเจ้าพนักงาน และคำวินิจฉัยอุทธรณ์ดังกล่าว
จำเลยให้การว่า บริษัทตันตกิตต์ จำกัด ไม่สามารถสั่งซื้อสินค้เครื่องปรับอากาศและอุปกรณ์จากบริษัทเทรน เอส.เอ.จำกัด โดยตรงได้สัญญาซื้อขายติดตั้งเครื่องปรับอากาศที่ทำกับโจทก์ก็ระบุไว้ว่าโจทก์จะเป็นผู้จัดหาและติดตั้งเครื่องปรับอากาศตามแคตตาล็อกมีการตกลงราคาค่าสินค้าที่ต้องสั่งซื้อจากต่างประเทศไว้ ในกรณีที่ค่าเครื่องอุปกรณ์ที่ต้องสั่งจากต่างประเทศมียอดเงินเกินกว่าที่ระบุไว้ บริษัทตันตกิตต์ จำกัด จะหักยอดเงินที่เกินออกจากเงินค่าอุปกรณ์และค่าแรงหากยอดเงินต่ำกว่าจะจ่ายส่วนที่ขาดให้แก่โจทก์โจทก์จึงเป็นผู้ทำการติดต่อและทำการแทนในการประกอบกิจการในประเทศไทยของบริษัท เทรน เอส.เอ.จำกัด เป็นเหตุให้บริษัทต่างประเทศดังกล่าวได้รับเงินได้รวมทั้งผลกำไรในประเทศไทย โจทก์จึงมีหน้าที่และความรับผิดในการยื่นรายการและเสียภาษี การประเมินของเจ้าพนักงานและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ชอบแล้ว
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้เพิกถอนการประเมินของเจ้าพนักงานและเพิกถอนคำวินิจฉัยอุทธรณ์ตามฟ้อง
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า โจทก์มีนายสาธร สงขกุล ซึ่งเป็นกรรมการของโจทก์เบิกความว่า โจทก์เป็นตัวแทนจำหน่ายเครื่องปรับอากาศและอุปกรณ์ต่าง ๆ ยี่ห้อเทรนของบริษัทเทรน เอส.เอ.จำกัด แห่งประเทศสหรัฐอเมริกา ไม่มีอำนาจทำสัญญาแทนบริษัท เทรน เอส.เอ.จำกัดหรือหากโจทก์ประสงค์จะจำหน่ายเครื่องปรับอากาศยี่ห้อนี้ในประเทศไทยโจทก์จะต้องซื้อเครื่องปรับอากาศจากบริษัท เทรน เอส.เอ.จำกัดแล้วจึงนำไปขายให้แก่ลูกค้า การที่โจทก์ทำหนังสือสัญญาซื้อขายและติดตั้งเครื่องปรับอากาศและระบบระบายอากาศสำหรับอาคารส่วนขยายของโรงแรมมณเฑียรเอกสารหมาย จ.3 กับบริษัทตันตกิตต์ จำกัดก็ได้ระบุให้บริษัทตันตกิตต์ จำกัด เป็นผู้สั่งซื้อเครื่องปรับอากาโดยตรงกับ บริษัท เทรน เอส.เอ.จำกัด ศาลฎีกาพิจารณาหนังสือสัญญาซื้อขายและติดตั้งเครื่องปรับอากาศและระบบระบายอากาศสำหรับอาคารส่วนขยายของโรงแรมมณเฑียรเอกสารหมาย จ.3 แล้วเห็นว่าเอกสารดังกล่าว ข้อ 1 ระบุชัดเจนว่าผู้รับจ้างจะจัดหาและติดตั้งเครื่องปรับอากาศยี่ห้อเทรน…และรายการละเอียดที่แนบท้ายสัญญานี้มีความหมายว่า โจทก์เป็นผู้ขายเครื่องปรับอากาศยี่ห้อเทรนให้แก่บริษัทตันตกิตต์ จำกัด ส่วนการชำระเงินค่าเครื่องปรับอากาศนั้นแม้ตกลงกันให้บริษัทตันตกิตต์ จำกัด เป็นผู้ชำระให้แก่บริษัทเทรนเอส.เอ.จำกัด โดยตรง ก็อาจเป็นเพราะบริษัทตันตกิตต์ จำกัด ได้รับยกเว้นการเสียภาษีอากรขาเข้าก็ได้ที่โจทก์ฎีกาว่าเอกสารหมาย จ.3เป็นแบบฟอร์มของบริษัทตันตกิตต์ จำกัด และเงื่อนไขต่าง ๆ ที่สำคัญได้กำหนดขึ้นเพื่อประโยชน์ของบริษัทตันตกิตต์ จำกัด ทั้งสิ้นนั้น เห็นว่า การที่โจทก์มีเจตนาเข้าทำสัญญาเอกสารหมาย จ.3 กับบริษัทตันตกิตต์ จำกัด โดยใช้แบบฟอร์มดังกล่าวโจทก์ต้องยอมรับตามข้อความในแบบฟอร์มของเอกสารนั้น จะปฏิเสธข้อตกลงดังกล่าวไม่ได้ฎีกาข้อนี้ของโจทก์ฟังไม่ขึ้น ได้ความจากฎีกาของโจทก์ว่า วิธีการปฏิบัติในการติดตั้งเครื่องปรับอากาศขนาดใหญ่ของโจทก์นั้น วิศวกรของโจทก์จะต้องไปสำรวจออกแบบและสั่งเครื่องปรับอากาศเข้ามาโดยโจทก์จะทำใบสั่งซื้อไปยังผู้ขาย ถ้าไม่มีใบสั่งซื้อบริษัทผู้ขายจะขายให้ใครไม่ได้ สำหรับกรณีนี้ก่อนโจทก์ทำสัญญา โจทก์ได้ใหวิศวกรของโจทก์ไปสำรวจออกแบบที่โรงแรมมณเฑียร แล้วแยกการคำนวณราคาค่าเครื่องปรับอากาศกับค่าแรงในการติดตั้งไว้ต่างหาก แต่เนื่องจากบริษัทตันตกิตต์ จำกัด ได้รับการส่งเสริมการลงทุนสั่งซื้อสินค้าจากต่างประเทศเข้ามาใช้ในราชอาณาจักรไม่เสียภาษีอากรโจทก์จึงให้บริษัทตันตกิตต์ จำกัด เป็นผู้สั่งซื้อเครื่องปรับอากาศยี่ห้อเทรนจากบริษัทเทรน เอส.เอ.จำกัด ประเทศสหรัฐอเมริกาโดยตรงการกระทำของโจทก์ฟังได้ว่าบริษัทเทรน เอส.เอ.จำกัด ซึ่งตั้งขึ้นตามกฎหมายของต่างประเทศมีโจทก์เป็นผู้ทำการติดต่อ ในการประกอบกิจการในประเทศไทยซึ่งเป็นเหตุให้บริษัทเทรน เอส.เอ.จำกัดได้รับเงินได้ในประเทศไทย ถือได้ว่าบริษัทเทรน เอส.เอ.จำกัดประกอบกิจการในประเทศไทย และโจทก์ผู้ทำการติดต่อเช่นว่านั้นมีหน้าที่และความรับผิดในการยื่นรายการและเสียภาษีเฉพาะที่เกี่ยวกับเงินได้หรือผลกำไรนั้น ตามประมวลรัษฎากร มาตรา 76 ทวิการประเมินของเจ้าพนักงานประเมินและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ของจำเลยชอบแล้ว
พิพากษายืน.
