แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
ผู้ร้องและผู้เยาว์มีบ้านอยู่อาศัยเป็นหลักแหล่งไม่มีปัญหาเดือดร้อนเรื่องที่อยู่อาศัย ผู้ร้องประกอบอาชีพเป็นหลักฐานและมีรายได้ประจำเดือนละ 50,000 บาทแม้จะต้องใช้จ่ายในการอุปการะเลี้ยงดูแก่บิดามารดาของผู้ร้อง แต่ก็ต้องกันรายได้ให้เหลือเพียงพอแก่การครองชีพของผู้ร้องบ้าง การที่พี่ชายของผู้เยาว์มีโครงการจะศึกษาต่อระดับปริญญาโท และผู้เยาว์ต้องการเงินไปฝากธนาคารไว้เพื่อเป็นทุนการศึกษา และสำรองเก็บไว้ใช้จ่ายในกรณีฉุกเฉินนั้น มิใช่เป็น เรื่องจำเป็นเร่งด่วนหรือเป็นเหตุฉุกเฉินที่ผู้เยาว์จำเป็น จะต้องขายที่ดินเพื่อนำเงินมาใช้จ่าย ผู้เยาว์ได้รับเงิน ค่าอุปการะเลี้ยงดูจากบิดาผู้เยาว์เดือนละ 10,000 บาท เมื่อคำนึงถึงฐานะและวัยของผู้เยาว์แล้ว เงินจำนวนดังกล่าว หากใช้จ่ายพอประมาณและแบ่งเก็บไว้บ้างบางส่วนเป็นค่าใช้จ่าย ในการศึกษาคงไม่ถึงกับขัดสนหรือเดือดร้อนแม้ที่ดินของผู้เยาว์ จะได้มาจากการยกให้ของผู้ร้องและบิดาผู้เยาว์ และบิดาผู้เยาว์ ไม่ขัดข้องที่จะขายที่ดินก็ตาม แต่ผู้เยาว์มีอายุ 18 ปีเศษแล้ว อีกไม่นานก็จะบรรลุนิติภาวะและสามารถจัดการทรัพย์สินของตนเอง ได้ เพื่อประโยชน์ของผู้เยาว์ในอนาคต สมควรปล่อยให้ผู้เยาว์ ได้มีโอกาสตัดสินใจด้วยตนเองเมื่อถึงเวลาอันควร อันจะเป็นประโยชน์แก่ผู้เยาว์มากกว่า เพราะราคาที่ดิน มีแต่จะสูงขึ้นเรื่อย ๆ จึงยังไม่มีเหตุที่จะอนุญาต ให้ผู้ร้องทำนิติกรรมขายที่ดินของผู้เยาว์
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอว่า ผู้ร้องเป็นมารดาของนางสาวสนิฎา อินทรโยธา ผู้เยาว์ ผู้เยาว์เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินโฉนดเลขที่ 19843 ตำบลจรเข้บัว อำเภอบางกะปิ กรุงเทพมหานคร ผู้ร้องและผู้เยาว์ประสงค์จะขายที่ดินดังกล่าวในราคา 1,025,000 บาท ขออนุญาตให้ผู้ร้องทำนิติกรรมขายที่ดินของผู้เยาว์
ศาลชั้นต้นประกาศนัดไต่สวน ไม่มีผู้ใดคัดค้าน
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว มีคำสั่งยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีเยาวชนและครอบครัววินิจฉัยว่า”พิเคราะห์แล้ว ปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยตามฎีกาของผู้ร้องมีว่ามีเหตุที่จะอนุญาตให้ผู้ร้องทำนิติกรรมขายที่ดินของผู้เยาว์ตามคำร้องขอของผู้ร้องหรือไม่ เห็นว่า ที่ดินที่จะขายมีสภาพแวดล้อมเป็นที่อยู่อาศัยและตั้งอยู่ในเขตชุมนุมชนไม่ห่างจากถนนใหญ่มากนักสภาพของที่ดินมีทางเข้าออกสู่ที่ดินได้ แม้จะเป็นทางแคบรถสวนกันไม่ได้ก็เป็นเพียงทำให้ขาดความสะดวกสบายไปบ้างเท่านั้นไม่ถึงกับจะทำให้ราคาที่ดินต่ำกว่าราคาประเมินของทางราชการและผู้ร้องมิได้นำสืบแสดงให้เห็นถึงราคาที่ดินในละแวกดังกล่าวว่าราคาที่ผู้ร้องตกลงจะขายนั้นเป็นราคาที่สมควรและเหมาะสมแล้วทั้งได้ความจากคำเบิกความของผู้ร้องว่า ผู้ร้องและผู้จะซื้อตกลงที่จะออกค่าธรรมเนียมการโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินค่าอากรแสตมป์ค่าภาษีหัก ณ ที่จ่าย กับผู้ซื้อคนละครึ่ง โดยในส่วนของผู้ร้องจะหักจากเงินที่ได้จากการขายที่ดินของผู้เยาว์ ข้อตกลงดังกล่าวยิ่งทำให้เงินค่าขายที่ดินที่จะได้รับลดน้อยลงอีก จึงเป็นการทำให้ผู้เยาว์เสียประโยชน์มากขึ้น และเมื่อพิจารณาถึงเหตุผลแวดล้อมอื่น ๆ ตามทางนำสืบของผู้ร้องแล้ว เห็นว่า ผู้ร้องและผู้เยาว์มีบ้านอยู่อาศัยเป็นหลักแหล่ง ไม่มีปัญหาเดือดร้อนในเรื่องที่อยู่อาศัย ผู้ร้องประกอบอาชีพนางพยาบาลเป็นหลักฐานและมีรายได้ประจำแน่นอนมั่นคงรวมแล้วเดือนละ 50,000 บาทซึ่งเป็นจำนวนมากพอสมควร แม้จะต้องใช้จ่ายส่วนตัวในการให้การอุปการะเลี้ยงดูแก่บิดามารดาผู้ร้องบ้าง ก็ควรเป็นไปตามความจำเป็นและตามสภาพโดยต้องกันรายได้ให้เหลือเพียงพอแก่การครองชีพของผู้ร้องบ้าง มิใช่จะต้องส่งเสียเป็นจำนวนมากจนถึงกับทำให้ผู้ร้องต้องได้รับความเดือดร้อนไม่พอใช้จ่ายส่วนตัวดังอ้างและจากรายงานแสดงข้อเท็จจริงในคดีของสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชนกลาง ผู้ร้องให้ถ้อยคำว่าพี่ชายของผู้เยาว์มีโครงการจะศึกษาต่อระดับปริญญาโทผู้ร้องจึงต้องการเงินทุนสำรองเก็บไว้ใช้จ่ายในกรณีฉุกเฉิน ส่วนผู้เยาว์เบิกความว่าเงินที่ได้มาจะนำไปฝากธนาคารไว้เพื่อเป็นทุนการศึกษาเท่านั้นกรณีจึงมิใช่เป็นเรื่องจำเป็นเร่งด่วนหรือเป็นเหตุฉุกเฉินที่ผู้เยาว์จำเป็นจะต้องขายที่ดินเพื่อนำเงินมาใช้จ่ายแม้จะมีข้อตกลงว่าบิดาผู้เยาว์จะงดส่งเงินค่าอุปการะเลี้ยงดูเมื่อบุตรบรรลุนิติภาวะแต่หากที่ผู้เยาว์มีความจำเป็นต้องศึกษาเล่าเรียนต่อและชี้แจงเหตุผลให้บิดาผู้เยาว์ทราบเชื่อว่าในฐานะบิดากับบุตรย่อมจะต้องมีความยินดีในความก้าวหน้าของบุตรและให้การส่งเสริมช่วยเหลือตามสมควร คงไม่ปล่อยให้เป็นภาระแก่ผู้ร้องโดยลำพังคนเดียวผู้เยาว์ได้รับเงินค่าอุปการะเลี้ยงดูจากบิดาผู้เยาว์เดือนละ 10,000 บาท เมื่อคำนึงถึงฐานะและวัยของผู้เยาว์เช่นบุคคลอื่นโดยปกติทั่วไปแล้ว เงินจำนวนดังกล่าวหากใช้จ่ายแต่พอประมาณและแบ่งเก็บไว้บ้างบางส่วนเป็นค่าใช้จ่ายในการศึกษาของผู้เยาว์เชื่อว่าคงไม่ถึงกับขัดสนหรือเดือดร้อนนอกจากนี้ ในปัจจุบันรัฐและเอกชนบางส่วนมีนโยบายให้ความสำคัญแก่การศึกษาของเยาวชนในชาติโดยช่วยเหลือให้การอุดหนุนเงินทุนแก่นักศึกษาในรูปแบบต่าง ๆ กัน โดยมิได้ค้ากำไรซึ่งผู้เยาว์อาจร้องขอรับความช่วยเหลือดังกล่าวได้ไม่ยากหากมีความจำเป็นถึงขนาด กรณีจึงยังไม่จำเป็นที่จะต้องขายที่ดินของผู้เยาว์แล้วนำเงินมาฝากธนาคารไว้เป็นทุนการศึกษาดังอ้างและโดยเหตุผลแม้ที่ดินของผู้เยาว์จะได้มาจากการยกให้ของผู้ร้องและบิดาผู้เยาว์ และบิดาผู้เยาว์ไม่ขัดข้องที่จะขายที่ดินก็ตาม แต่ผู้เยาว์มีอายุมากพอสมควรแล้วอีกไม่นานก็จะบรรลุนิติภาวะและสามารถจัดการทรัพย์สินของตนเองได้ เพื่อประโยชน์ของผู้เยาว์ในอนาคต จึงเห็นควรจะปล่อยให้ผู้เยาว์ได้มีโอกาสตัดสินใจด้วยตนเองเมื่อถึงเวลาอันควรซึ่งอาจจะเป็นประโยชน์แก่ผู้เยาว์มากกว่า เพราะราคาที่ดินมีแต่จะสูงขึ้นเรื่อย ๆจึงยังไม่มีเหตุที่จะอนุญาตให้ผู้ร้องทำนิติกรรมขายที่ดินของผู้เยาว์ คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ชอบแล้ว ฎีกาของผู้ร้องฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน
