แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
โจทก์ได้ตกลงซื้อที่ดินจากจำเลยโดยโจทก์ได้วางมัดจำไปแล้วเป็นเงิน 10,000,000 บาท ส่วนราคาที่เหลือจะชำระในวันโอนกรรมสิทธิ์และมีข้อตกลงกันอีกว่า จำเลยให้สิทธิแก่โจทก์ที่จะนำบุคคลอื่นมาซื้อแทนได้ หรือร่วมซื้อกับโจทก์ก็ได้ ข้อตกลงดังกล่าวชอบด้วยกฎหมายและมีผลบังคับตามกฎหมายดังนั้น จำเลยต้องปฏิบัติตามสัญญา โดยต้องยินยอมให้บริษัทพ. เป็นผู้รับโอนแทนโจทก์ตามที่โจทก์ต้องการกรณีมิใช่เป็นการเปลี่ยนตัวผู้ซื้อรายใหม่หรือเป็นการแปลงหนี้ใหม่โดยเปลี่ยนตัวลูกหนี้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2533 โจทก์ทั้งสองตกลงซื้อที่ดินโฉนดเลขที่ 8647 และ 8648 จากจำเลยทั้งสองโดยวางมัดจำ 10,000,000 บาท ตกลงโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินภายในวันที่ 1 พฤศจิกายน 2533 ส่วนที่เหลือ 28,134,800 บาท ชำระในวันโอน ต่อมาโจทก์ทั้งสองนำที่ดินทั้งสองแปลงขายให้แก่นางวันทนา รัตนเมธานนท์ หรือบริษัท พ.มงคลวันทนา จำกัดและให้จำเลยทั้งสองโอนใส่ชื่อให้แก่นางวันทนา หรือบริษัท พ.มงคลวันทนา จำกัด ไปเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2533พร้อมได้ชำระเงินส่วนที่เหลือให้แก่จำเลยทั้งสองแล้ว จากการตรวจสอบรังวัดที่ดินปรากฏว่าเนื้อที่ดินขาดไป 466 ตารางวาเป็นเงิน 3,075,600 บาท นางวันทนาหรือบริษัท พ.มงคลวันทนาจำกัด ได้เรียกร้องและฟ้องให้โจทก์ทั้งสองคืนเงินจำนวนดังกล่าวโจทก์จึงทวงถามให้จำเลยทั้งสองชำระเงิน แต่จำเลยทั้งสองเพิกเฉยขอให้บังคับจำเลยทั้งสองคืนเงิน 3,075,600 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปี นับแต่วันฟ้องไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์
จำเลยให้การว่า โจทก์ทั้งสองทำสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินทั้งสองแปลงโฉนดเลขที่ 8647 และ 8648 กับจำเลยทั้งสอง ต่อมาโจทก์ทั้งสองกับจำเลยทั้งสองตกลงเปลี่ยนตัวผู้ซื้อจากโจทก์ทั้งสองไปเป็นบริษัท พ.มงคลวันทนา จำกัด โดยนางวันทนา รัตนเมธานนท์กรรมการผู้จัดการ สัญญาจะซื้อจะขายระหว่างโจทก์ทั้งสองกับจำเลยทั้งสองจึงเป็นอันระงับไป โจทก์ทั้งสองไม่มีอำนาจฟ้อง ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสองชำระเงิน 3,075,600 บาทพร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปี นับแต่วันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์ จำเลยทั้งสองอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนจำเลยทั้งสองฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงฟังได้ในเบื้องต้นว่าเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2533 โจทก์ทั้งสองได้ตกลงซื้อที่ดินโฉนดเลขที่ 4647 และ 8648 ตำบลบางไผ่ใหญ่ อำเภอตลาดขวัญ(บางกรวย) จังหวัดนนทบุรี รวม 2 โฉนด เป็นราคาทั้งสิ้น38,134,800 บาท จากจำเลยทั้งสองโดยโจทก์ทั้งสองได้วางมัดจำไปแล้วเป็นเงิน 10,000,000 บาท ตามสัญญาจะซื้อจะขายเอกสารหมาย จ.1 ส่วนราคาที่เหลือจะชำระในวันโอนกรรมสิทธิ์และมีข้อตกลงกันตามสัญญาข้อ 4 อีกว่า โจทก์ทั้งสองสามารถนำบุคคลอื่นมาซื้อแทนหรือร่วมกันเป็นผู้ซื้อกับโจทก์ทั้งสองได้ต่อมาปรากฏว่าในวันนัดโอนกรรมสิทธิ์โจทก์ได้ใส่ชื่อบริษัทพ.มงคลวันทนา จำกัด เป็นผู้รับโอนที่ดินพิพาทโดยจำเลยทั้งสองได้รับชำระราคาที่เหลือไปจากโจทก์ทั้งสองครบถ้วนแล้ว
ในปัญหาแรกมีว่า โจทก์ทั้งสองกับจำเลยทั้งสองได้ตกลงเปลี่ยนผู้ซื้อจากโจทก์ทั้งสองเป็นบริษัท พ.มงคลวันทนา จำกัดหรือไม่ พิเคราะห์ตามข้อตกลงในสัญญาเอกสารหมาย จ.1 ข้อ 4 แล้วระบุชัดว่า “จำเลยทั้งสองให้สิทธิแก่โจทก์ทั้งสองว่าโจทก์ทั้งสองสามารถนำบุคคลอื่นมาซื้อแทนได้ หรือร่วมกันซื้อกับโจทก์ทั้งสองก็ได้ เช่นนี้ เห็นว่า เป็นข้อตกลงที่ชอบด้วยกฎหมายและมีผลบังคับตามกฎหมาย ดังนั้น จำเลยทั้งสองต้องปฏิบัติตามสัญญา โดยต้องยินยอมให้บริษัท พ.มงคลวันทนา จำกัด เป็นผู้รับโอนแทนโจทก์ทั้งสอง จึงมิใช่เป็นกรณีที่มีการเปลี่ยนตัวผู้ซื้อรายใหม่หรือเป็นกรณีแปลงหนี้ใหม่โดยเปลี่ยนตัวลูกหนี้ดังที่จำเลยฎีกา”
พิพากษายืน
