แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษในความผิดที่โจทก์มิได้บรรยายในฟ้อง เมื่อมีอุทธรณ์ของจำเลยขึ้นมา และศาลอุทธรณ์ต้องพิจารณา ว่า เป็นความผิดกรรมเดียวแต่ผิดกฎหมายหลายบทหรือไม่ ถ้าเห็นว่า ศาลชั้นต้นพิพากษาผิดพลาดก็ต้องแก้ไขให้ตรงตามความจริงเพราะเป็นข้อกฎหมายเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อย
ศาลยกขึ้นอ้างเองได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 195 เมื่อ ศาลอุทธรณ์ไม่แก้ให้ตรงความเป็นจริง ศาลฎีกาย่อมพิพากษา ความผิดให้ตรงตามที่โจทก์บรรยายฟ้องมาได้โดยไม่จำเป็นต้องย้อนสำนวนไปให้ศาลชั้นต้นพิพากษาใหม่
จำเลยมีกัญชาไว้ในความครอบครอง และพยายามนำกัญชาดังกล่าว ออกนอกราชอาณาจักร เป็นความผิดกรรมเดียว แต่ผิดกฎหมายหลายบท ศาลต้องลงโทษฐานพยายามนำกัญชาออกนอกราชอาณาจักร อันเป็นบทหนักที่สุด
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยได้กระทำผิดกฎหมายหลายบทหลายกรรมต่างกันคือ มีกัญชาแห้งจำนวน ๒ ห่อ น้ำหนัก ๑,๙๓๑ กรัม ไว้ในความครอบครองโดยมิได้รับอนุญาต และพยายามนำกัญชาดังกล่าวซุกซ่อนไว้ในกระเป๋าเดินทางเพื่อนำออกนอกราชอาณาจักร แต่เจ้าพนักงานตรวจพบและจับกุมจำเลยได้พร้อมกัญชาดังกล่าวเป็นของกลาง ขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๔, ๗, ๘, ๒๖, ๗๕, ๗๖, ๑๐๒
จำเลยให้การรับสารภาพ
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๒๖, ๗๕, ๗๖ ลงโทษเรียงกระทง ฐานครอบครองกัญชาโดยไม่ได้รับอนุญาต จำคุก ๒ ปี ฐานพยายามฆ่าจำหน่ายกัญชาโดยมิได้รับอนุญาตจำคุก ๑ ปี ๔ เดือน รวมจำคุก ๓ ปี ๔ เดือน จำเลยรับสารภาพลดโทษให้กึ่งหนึ่งตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๗๘ คงจำคุก ๑ ปี ๘ เดือน ของกลางริบ
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่า จำเลยไม่มีความผิดฐานพยายามจำหน่ายกัญชา ไม่ลงโทษฐานนี้ นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
โจทก์ฎีกาขอให้ลงโทษ ๒ กระทง
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีนี้โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลย ๒ กระทง คือมีกัญชาไว้ในความครอบครองกระทงหนึ่ง และพยายามนำกัญชาออกนอกราชอาณาจักรอีกกระทงหนึ่ง ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษฐานมีกัญชาไว้ในความครอบครองกระทงหนึ่งและลงโทษฐานพยายามจำหน่ายกัญชาอีกกระทงหนึ่ง เห็นได้ชัดเจนว่าศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษฐานพยายามจำหน่ายกัญชาผิดพลาดไป เพราะโจทก์ไม่ได้บรรยายฟ้องและขอให้ลงโทษตามนั้น เมื่อจำเลยอุทธรณ์ขอให้ศาลอุทธรณ์พิพากษาว่าทั้งสองกระทงเป็นความผิดกรรมเดียวแต่ผิดกฎหมายหลายบท ให้ลงโทษบทหนักที่สุดเพียงบทเดียวศาลอุทธรณ์ก็ต้องพิพากษาว่าเป็นความผิดกรรมเดียวแต่ผิดกฎหมายหลายบทหรือไม่ เมื่อพิจารณาแล้วเห็นว่าศาลชั้นต้นพิพากษาผิดพลาด ก็ต้องแก้ไขให้ตรงตามความจริงการที่ศาลชั้นต้นพิพากษาผิดพลาดไป โดยพิพากษาลงโทษในความผิดซึ่งโจทก์ไม่ได้บรรยายฟ้องไว้เลย เป็นข้อกฎหมายเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อย ศาลยกขึ้นอ้างเองได้ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๙๕ การที่ศาลอุทธรณ์ไม่แก้ให้ตรงความเป็นจริง แต่กลับถือว่าไม่มีความผิดฐานพยายามส่งกัญชาออกนอกราชอาณาจักร และไม่มีความผิดฐานพยายามจำหน่ายกัญชาศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วยสมควรพิพากษาความผิดให้ตรงตามที่โจทก์บรรยายฟ้องมาโดยไม่ต้องย้อนสำนวนไปให้ศาลชั้นต้นพิพากษาใหม่
จำเลยกระทำความผิดกรรมเดียวแต่ผิดกฎหมายหลายบท ต้องพิพากษาลงโทษบทหนักที่สุด คือ พระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๗๕ ประกอบด้วยมาตรา ๘๐
พิพากษาแก้เป็นว่า จำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๗๖ และ ๗๕ ประกอบด้วยประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๐ ให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๗๕ ประกอบด้วยประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๐ จำคุกจำเลย ๒ ปี จำเลยให้การรับสารภาพ มีเหตุบรรเทาโทษ ลดโทษให้กึ่งหนึ่งตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๗๘ คงจำคุกจำเลย ๑ ปี ของกลางริบ
