แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ที่ดินจำนองถูกสาลยึดและซาบทอดตลาดไปโดยผู้รับจำนองไม่ได้เกี่ยวข้องร้องขอหย่างได การจำนองก็คงติดไปกับทรัพย์ การไม่ร้องขอตามวิธีพิจารนาความแพ่งมาตรา 289 ไม่สบ+สิทธิจำนอง ไนกรนีเช่นนี้แม่สาลและผู้ซื้อไม่รู้ว่ามีการจำนองโดยสำเนาโฉนดที่เจ้าพนักงานคัดไห้จะขาดตกบกพร่องทเบียนเรื่องจำนอง การจำนองก็คงติดทรัพย์นั้นไป.
ย่อยาว
ข้อเท็ดจิงได้ความว่า เดิมบรรพบุรุสของจำเลยที่ จำนองที่ดินไว้กับบรรพบุรุสของโจท แล้วตกทอดมายังจำเลยที่ ๑ และโจททางมรดก โดยยังไม่มีการไถ่ถอน ส่วนจำเลยที่ ๒ ชนะความจำเลยที่ ๑ แล้วยึดที่รายนี้ขายทอดตลาดและจำเลยที่ ๒ เองเปนผู้รับซื้อได้ พอสาลสั่งโอนไปยังหอทเบียน เจ้าพนักงานหอทเบียนจึงแจ้งมายังสาลว่าที่รายนี้จดทเบียนจำนอง แต่สำเนาโฉนดที่หอทเบียนส่งมาสาลไนเวลายึดนั้นไม่มีรายการจำนอง ทั้งนี้เจ้าพนักงานอ้างว่าตัดขาดตกไป บัดนี้โจทมาฟ้งอจำเลยทั้งสอง
สาลชั้นต้นพิพากสาว่าไห้จำนองคงมสภาพหยู่ตามเดิมไห้จำเลยไถ่ถอน ถ้าไม่ไถ่ก็ไห้ขายทอดตลาดบังคับจำนองถ้าได้เงินเกินก็คืนไห้จำเลยที่ ๒
จำเลยที่ ๒ อุธรน์ สาลอุธรน์พิพากสาไห้เพิกถอนการขายทอดตลาดเพราะทำไปโดยสำคันผิดไนสิ่งซึ่งเปนสาระสำคัน แล้วไห้จำเลยที่ ๑ ไช้เงินจำนอง ถ้าไม่ไช่ไห้ขายทอดตลาด เงินที่เหลือจากไช้จำนองไห้ยึดไช้หนี้จำเลยที่ ๒
จำเลยที่ ๒ ดีกา สาลดีกาวินิจฉัยว่า การที่สาลขายทอดตลาดโยไม่รู้ถึงการจำนองก็ดี การที่จำเลยที่ ๒ ซื้อโดยไม่รู้ถึงการจำนองก็ดี เกิดจากหอทเบียน หาไช่ความผิดของสาลหรือของจำเลยที่ ๒ หรือของโจทไม่ แต่ไครจะประมาทไม่สำคัน โจทชอบที่จะได้รับชำระหนี้ก่อนโดยไม่คำนึงว่ากัมสิทธิจะโอนไปยังจำเลยที่ ๒ หรือไม่ ส่วนวิธีพิจารนาความแพ่งมาตรา ๒๘๙ เปนแต่ไห้อำนาดผู้รับจำนองยื่นคำร้องขอต่อสาล แต่ถ้าไม่ยื่นก็หาหมดสิทธิไม่ เมื่อสิทธิของมีดังนี้ การที่ทจำเลยี่ ๒ นำยึดที่และสาลขายไปจึงไม่เปนการโต้แย้งสิทธิของโจท ไม่มีเรื่องที่จะมาขอไห้เพิกถอนและไห้กลับคืนสภาพเดิม การขายจะไช้ได้หรือไม่ได้เปนเรื่องระหว่างจำเลยทั้งสอง คำขอจึงเหลือข้อเดียวที่ได้จำเลยที่ ๒ รับภาระจำนองไปด้วย ไม่ได้มุ่งไห้จำเลยที่ ๒ ไถ่ถอนจึงพิพากสา+สาลอุธรน์ว่า การจำนองรายนี้ติดที่ดินไปด้วยหากจำเลยที่ ๒ รับซื้อก็ต้องรับภาระจำนองติดไปด้วย.
