แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ฟ้องขอให้ศาลแสดงว่าที่ดินภายในเส้นสีแดงตามแผนที่ท้ายฟ้องซึ่งเป็นครึ่ง 1 ของสวนยางเป็นของโจทก์โดยจำเลยแบ่งให้จากการทำสวน ทางพิจารณาได้ความว่ายังไม่มีการแบ่งกัน ศาลก็พิพากษาได้ว่าโจทก์เป็นเจ้าของครึ่ง 1 ของที่สวนทั้งหมด ไม่เป็นการเกินคำขอ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า สวนยางรายพิพาทและนอกพิพาทเดิมนาย เจ๊ะมะเป็นเจ้าของ นายเจ๊ะมะมอบให้โจทก์ทำโดยตกลงกันว่า เมื่อสวนยางเจริญแล้วยอมแบ่งให้โจทก์ครึ่งหนึ่งต่อมานายเจ๊ะมาตาย จำเลยซึ่งเป็นทายาทแบ่งที่ให้โจทก์ครึ่งหนึ่ง บัดนี้จำเลยจะขายที่นอกพิพาทและในพิพาทให้ผู้อื่น โดยมิได้แยกส่วนของโจทก์ไว้ ขอให้ศาลพิพากษาว่าที่ดินภายในเส้นสีแดงตามแผนที่ท้ายฟ้องเป็นของโจทก์
จำเลยให้การว่า ที่ดินตามแผนที่ท้ายฟ้องเป็นของจำเลยปกครองมา
ศาลชั้นต้นฟังว่าโจทก์ก็มิสิทธิอยู่กึ่งหนึ่งในที่ดินในและนอกพิพาท
จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกาว่า ศาลชั้นต้นแบ่งที่ให้โจทก์ครึ่งหนึ่งจากจำนวนเนื้อที่ทั้งหมดเป็นการไม่ชอบ และศาลอุทธรณ์เห็นว่าที่พิพาทหมายความถึงที่ทั้งหมด คือที่รายพิพาทและนอกพิพาทด้วย ซึ่งศาลอุทธรณ์ตีความหมายผิดเพราะในแผนที่กลางก็รับรองว่าที่พิพาทคือที่ภายในเส้นสีแดง ไม่มีความในฟ้องเลยว่าที่พิพาทหมายถึงที่ทั้งหมดนอกพิพาทด้วย ศาลฎีกาเห็นว่า ในแผนที่ท้ายฟ้องก็ดี ในแผนที่กลางก็ดี ที่ดินภายในเส้นสีแดงนั้น โจทก์หมายความว่าที่ซึ่งจำเลยได้แบ่งครึ่งจากที่ทั้งหมดให้โจทก์เป็นกิจลักษณะแล้ว โจทก์จึงฟ้องเอาที่พิพาทภายในเส้นสีแดงนั้น แต่ศาลล่างเห็นว่าจำเลยมิได้แบ่งที่ให้โจทก์เป็นกิจลักษณะ เรื่องจึงต้องเป็นว่าจากจำนวนเนื้อที่ทั้งหมดโจทก์จะได้ครึ่ง ๑ จากที่ทั้งหมดคือที่ดินนอกพิพาทและในพิพาทจึงพิพาทยืน
