แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การบังคับให้จำเลยจำคุกแทนการใช้ทรัพย์ในคดีที่กระทำผิดหลายกะทงนั้นคงให้จำคุกแทนได้ไม่เกิน 1 ปี คำพิพากษาที่เด็ดขาดถึงที่สุดแล้วตามหลักกฎหมายต้องบังคับคดีไปตามคำพิพากษานั้น
ย่อยาว
เดิมศาลเดิมแลศาลอุทธรณ์พิพากษาต้องกันว่า จำเลยเป็นเจ้าพนักงานกระทำผิดหลายกะทงให้รวมกะทงลงโทษจำเลยฐานปลอมหนังสือ ๘ ปี แลรวมกะทงลงโทษจำคุกฐานยักยอก ๔ ปี ลดโทษตาม ม.๕๙ คงจำคุกรวม ๘ ปี กับให้จำเลยใช้เงิน ๘๒๐๖ บาท ๖๐ สตางค์ แก่เจ้าทรัพย์ถ้าไม่ใช้ให้จัดการตามมาตรา ๑๘ คดีถึงที่สุดแล้ว ต่อมารัฐบาลซึ่งเป็นเจ้าทรัพย์ได้รับใช้ทรัพย์บ้างแล้วยังขาดอีก ๕๑๖๒ บาท ๑๒ สตางค์ โจทก์จึงร้องขอให้ศาลสั่งจำคุกจำเลยแทนเงินตามมาตรา ๗๑
ศาลเดิมแลศาลอุทธรณ์ให้จำแทนจำเลย ๒ ปีตามมาตรา ๗๑
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าคำพิพากษาศาลเดิมให้จัดการตามมาตรา ๑๘ มิได้กล่าวถึงมาตรา ๗๑ ด้วย ตามหลักกฎหมายต้องบังคับคดีตามคำพิพากษาที่เด็ดขาดแล้วนั้น คือจำคุกแทนการใช้ทรัพย์มีกำหนดไม่เกิน ๑ ปีตามมาตรา ๑๘ แลม.๑๘ มิได้กล่าวท้าวความให้ไปจัดการตามมาตรา ๗๑ ประการ ๑ ตามมาตรา ๗๑ ซึ่งให้จำแทนได้ถึง ๒ ปีนั้น บัญญัติไว้ฉะเพาะจำแทนโดยปรับหลายกะทงไม่เกี่ยวแก่เรื่องใช้ทรัพย์และการบังคับให้คืนทรัพย์ตามมาตรา ๙๒ บัญญัติให้กระทำดุจเดียวกับวิธีบังคับให้ใช้ค่าปรับฉะเพาะตามมาตรา ๑๘-๑๙ แล ๒๐ เท่านั้นไม่ได้กล่าวท้าวถึง ม.๗๑ คดีจึงไม่มีทางให้จำคุกจำเลยแทนถึง ๒ ปี จึงพิพากษาแก้ศาลล่าง ให้จำคุกจำเลยแทนการใช้เงินมีกำหนด ๑ ปีตามมาตรา ๑๘
