แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การซื้อขายทรัพย์สินแก่กันฉะเพาะตัวฉะเพาะการฉะเพาะสิ่งนั้นจะยกมาตรา 1332 ขึ้นอ้างไม่ได้ เช่าโรงสีแลเครื่องจักร์ของผู้อื่นไปปลูกสร้างในที่ดินของตนชั่วคราว ไม่เรียกว่าผู้เช่าเป็นเจ้าของโรงสีแลเครื่องจักร์ตาม ม.1315 เช่าโรงสีแลเครื่องจักร์เขาไปปลูกสร้างซึ่งต้อมีการซ่อมแซมเพิ่มเติมจึงมีข้อสัญญากันว่าสิ่งที่ผู้เช่าซ่อมแซมเพิ่มเติมขึ้นยอมยกให้เป็นของผู้ให้เช่านั้นไม่ใช่เรื่องซื้อขายหรือยกให้ ไม่ต้องไปทำ สัญญาแลจดทะเบียนต่อเจ้าพนักงานตาม ม.456-525-1299 ผู้ขายไม่ใช่เจ้าของผู้ซื้อไม่ได้กรรมสิทธิ
ย่อยาว
ได้ความว่าจำเลยที่ ๑ เช่าโรงสีพร้อมทั้งเครื่องจักรสีเข้าของโจทก์ซึ่งตั้งอยู่ในจังหวัดพระนครไปตั้งสีเข้าในที่ของจำเลยที่ ๑ ที่จังหวัดตราด แลมีข้อสัญญากันว่าเครื่องอุปกรที่จำเลยสร้างเพิ่มเติมขึ้นต้องตกเป็นกรรมสิทธิของโจทก์ด้วยบัดนี้จำเลยที่ ๑ ได้ขายเครื่องจักร์โรงสีแลเครื่องอุปกรณ์ที่สร้างเพิ่มเติมขึ้นให้แก่จำเลยที่ ๒ โจทก์จึงฟ้องขอให้เลิกสัญญาเช่าระวางโจทก์กับจำเลยที่ ๑ กับขอให้เพิกถอนสัญญา ซื้อขายระวางจำเลยที่ ๑ ที่ ๒ แลขอให้คืนกรรมสิทธิในเครื่องจักร์สีเข้านั้นแก่โจทก์
จำเลยที่ ๒ ต่อสู้ว่า (๑)จำเลยที่ ๒ ควรได้กรรมสิทธิเพราะซื้อโดยสุจริตตาม ม.๑๓๓๒(๒) โรงสีกับเครื่องจักร์ได้ปลูกสร้างบนที่ดินของจำเลยที่ ๑ ๆ ย่อมเป็นเจ้าของกรรมสิทธิตาม ม.๑๓๑๕ ฉะนั้นจำเลยที่ ๒ ผู้ซื้อจากจำเลยที่ ๑ จึงได้กรรมสิทธิ (๓)แม้จำเลยที่ ๑ จะได้ทำสัญญายกให้โจทก์ก็ใช้ไม่ได้เพราะเป็นอสังหาริมทรัพย์ แลทำสัญญากันเองไม่ได้จดทะเบียนต่อเจ้าพนักงานตาม ม.๔๕๖-๕๒๕-๑๒๙๙
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าตามข้อต่อสู้ของจำเลยข้อ ๑ ที่อ้าง ม.๑๓๓๒ นั้นเป็นเรื่องซื้อทรัพย์ในการขายทอดตลาดหรือในท้องตลาด ต่างกับเรื่องนี้เพราะเป็นการตกลงซื้อขายแก่กันฉะเพาะตัว ส่วนข้อ ๒ เห็นว่าตามมาตรา ๑๓๑๕ นั้นบัญญัติแต่เรื่องสัมภาระของผู้อื่นที่บุคคลใดนำมก่อสร้างบนที่ดินของตนต่างกับคดีนี้เพราะเป็นเรื่องเช่าโรงสีแลเครื่งอจักร์เข้ามาปลูกชั่วคราว บทที่อ้างมาจึงไม่ตรงกับรูปคดีนี้ส่วนข้อ ๓ บทกฎหมายที่อ้างขึ้นมาไม่ตรงกับคดีนี้เพราะคดีนี้ไม่ใช่เรื่องซื้อขายแลยกให้เป็นเรื่องเช่าต่างหาก คือจำเลยเช่าโรงสีแลเครื่องจักร์ของโจทก์ไปปลูกสร้าง ซึ่งจะต้องมีการซ่อมแซมเพิ่มเติมจึงได้มีสัญญากันไว้ว่า ถ้าจำเลยไม่เช่าแล้วยอมยกสิ่งที่ตนซ่อมแซมเพิ่มเติมขึ้นให้แก่โจทก์ จึงตัดสินให้เพิกถอนสัญญาซื้อขายระวางจำเลยทั้ง ๒ นั้นเสีย ให้กรรมสิทธิโรงสีแลเครื่องจักร์เป็นของโจทก์
