แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
นายอำเภอมีอำนาจเกณฑ์จ้างได้เพียงไร การเกณฑ์จ้างต้องทำโดยสุจริต ( ไม่ใช่เพื่อแกล้ง )
ย่อยาว
อ. นายอำเภอพูดกับ ช. ขอจ้างเรือเพื่อไปจับผู้ร้าย ช. ผัดไปปรึกษาเถ้าแก่ แล้วมาบอกว่าให้เรือไม่ได้ เพราะอีก ๒ – ๓ วันจะไปส่งเข้าสารที่เกาะกูด แต่ อ. บอกว่าจะกลับมาทัน ช. ผัดไปถามเถ้าแก่อีก แล้วมาบอกว่าพรุ่งนี้จะเอาเรือไปรับของที่เรือเมล์ อ.เห็นว่า ช. โยกโย้ จึงพูดเกณฑ์จ้างเรือแลตัว ช. ให้เปนคนถือท้าย ช. ผัดไปปรึกษาเถ้าแก่ ประมาณ ๑๐ นาทีเถ้าแก่มาหา อ. อ. จึงถามถึง ช. แต่เถ้าแก่บอกว่านอนเสียแล้ว อ. จึงให้ตำรวจไปจับ ช. ล่ามโซ่ใส่กุญแจมือไว้ ต่อมา ๑๐ นาทีเถ้าแก่นำเรือมาให้ แต่ อ. ไม่ต้องการ ฝ่าย ช. ต้องกักขังอยู่ ๔ วัน ได้ความดังนี้
ศาลฎีกาตัดสินว่า ช. ไม่มีผิดฐานขัดขืนการเกณฑ์เรือ เพราะเมื่อ ช. ไปแล้ว เถ้าแก่ของ ช. ก็นำเรือมาให้ อ. ส่วนการที่ อ. เกณฑ์ ช. ให้เปนคนถือท้ายนั้น อ. ได้ทำไปโดยความโกรธ หาได้เกณฑ์จ้างโดยใจสุจริตไม่ จะฟังว่า ช. ขัดขืนไม่ได้ แลการเกณฑ์จ้างเช่นนี้ อ. ไม่มีอำนาจทำได้ เพราะตามกฎเสนาบดีมหาดไทย พ.ศ. ๒๔๕๖ ข้อ ๓ ได้กำหนดการเกณฑ์จ้างไว้ ๒ ประการคือ
๑. ในราชการรับส่งสิ่งของแลผู้คน
๒. ในราชการพิเศษอันมีห้องเสนาบดีสั่งโดยฉะเพาะ
แต่การที่ อ. กักขังจำจอง ช. นั้นผิดกฎหมายอาญามาตรา ๒๗๐ ศาลอุทธรณ์ตัดสินไม่ชอบ ให้ยกเสีย ให้จำคุก อ. ๑ เดือน ปรับ ๑๐๐ บาท แต่โทษจำคุกให้ยกตามมาตรา ๔๐
