แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การประกันชีวิตซึ่งตามกรมธรรม์ระบุไว้ว่า ถ้าผู้เอาประกันไม่ชำระเบี้ยประกันคราวใดเมื่อถึงกำหนด กรมธรรม์เป็นอันสิ้นอายุ นั้น เมื่อผู้เอาประกันชำระเบี้ยประกันเมื่อพ้นกำหนดเวลาและล่วงพ้นวันผ่อนตามที่กำหนดไว้ในสัญญาแล้ว กรมธรรม์เป็นอันสิ้นอายุ ไม่มีผลผูกพันต่อไป บริษัทรับประกันจึงไม่ต้องรับผิด แม้ต่อมาผู้เอาประกันจะถึงแก่ความตายก็ตาม
ใบเสร็จรับเงินเบี้ยประกันที่มีเงื่อนไขว่ายังไม่สมบูรณ์มีผลบังคับจนกว่าจะได้ปฏิบัติตามระเบียบการต่ออายุกรมธรรม์นั้น จะถือว่าการชำระเบี้ยประกันสมบูรณ์และเป็นการต่ออายุกรมธรรม์ย่อมไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่านายโกศลบุตรโจทก์ได้ทำสัญญาประกันชีวิตกับจำเลยโดยสัญญาว่าหากนายโกศลตาย ให้โจทก์เป็นผู้รับประโยชน์ 20,000 บาทต่อมานายโกศลตายด้วยโรคลม โจทก์ได้แจ้งให้จำเลยชำระเงินตามสัญญากรมธรรม์ จำเลยปฏิเสธ จึงขอให้บังคับจำเลยชำระเงิน 20,000 บาท พร้อมด้วยดอกเบี้ย
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นเห็นว่า กรมธรรม์ได้สิ้นอายุลงแล้ว เพราะผู้เอาประกันชำระเบี้ยประกันเกินกำหนดตามสัญญา และใบเสร็จรับเงินที่จำเลยออกให้ในตอนหลังก็ยังไม่มีผลบังคับได้เพราะยังไม่ได้มีการต่อกรมธรรม์กัน จึงพิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ตามเอกสารกรมธรรม์ ข้อ 4 มีความว่า ถ้าผู้เอาประกันไม่ชำระเบี้ยประกันคราวใดเมื่อถึงกำหนด กรมธรรม์ฉบับนี้เป็นอันสิ้นอายุ ดังนั้น เมื่อนายโกศลส่งเบี้ยประกันงวดที่ 5 เมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม 2505 มิได้ชำระเมื่อถึงกำหนด คือ11 กุมภาพันธ์ 2505 กรมธรรม์ฉบับนี้จึงเป็นอันสิ้นอายุ สิ้นความผูกพัน และเมื่อนายโกศลมิได้ตายในระหว่างวันผ่อน 30 วัน นับแต่วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2505 จำเลยก็ไม่มีหน้าที่ต้องจ่ายเงินประกันให้
ที่โจทก์อ้างว่า ได้ส่งเบี้ยประกัน (งวดที่ 5) ให้จำเลยจำเลยก็รับไว้ แม้จะมีเงื่อนไขในใบเสร็จว่า ใบเสร็จยังไม่สมบูรณ์มีผลบังคับจนกว่าจะได้ปฏิบัติตามระเบียบการต่ออายุกรมธรรม์ก็ไม่ผูกพันโจทก์นั้น กรณีใบเสร็จรับเงินเบี้ยประกันเป็นหลักฐานที่มีลายมือชื่อของฝ่ายจำเลยรับผิดว่าได้รับเบี้ยประกัน แต่ตามเอกสารนั้นมีเงื่อนไข จึงแสดงว่าใบเสร็จรับเงินยังไม่ผูกพันจำเลยว่ารับเงินเบี้ยประกันจนกว่าเงื่อนไขที่กำหนดไว้จะสำเร็จ ดังนั้นจะถือว่าการชำระสมบูรณ์ไม่ได้ และจึงถือว่าเป็นการต่ออายุกรมธรรม์ไม่ได้
เมื่อกรมธรรม์สิ้นอายุ สิ้นความผูกพัน โจทก์จึงไม่มีอำนาจแห่งมูลหนี้สัญญาประกันชีวิตที่จะเรียกให้จำเลยชำระเงินประกันได้ฎีกาโจทก์ฟังไม่ขึ้น พิพากษายืน
