แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
สัญญาซื้อขายของเชื่อ เมื่อผู้ขายมองทรัพย์สินที่ซื้อขายให้ผู้ซื้อแล้วแม้จะยังไม่ได้ชำระราคาก็ไม่มีสิทธิยึดหน่วงทรัพย์ไว้ได้ ผู้ขายได้รับของกลับมาอยู่ในครอบครองโดยมีเงื่อนไข ไม่ถือว่าผู้ขายยังครอบครองทรัพย์ที่ขาย
ย่อยาว
จำเลยทำสัญญาซื้อกะสอบป่านจากบริษัทผู้ร้อง แลบริษัทผู้ร้องมอบกะสอบป่าน ๕๕ มัดให้จำเลยแล้ว แต่ยังไม่ได้รับชำระราคา ภายหลังจำเลยล้มละลาย พวกเจ้าหนี้ของจำเลยจึงยอมให้ผู้ร้องเอากะสอบไปรักษาไว้ โดยตกลงกันว่า ถ้าศาลตัดสินว่าผู้ร้องไม่มีบุริมสิทธิเหนือกะสอบแล้ว ผู้ร้องจะคืนหรือใช้ราคากะสอบให้แลผู้ร้องได้ขายกะสอบนี้ไปเสียแล้ว ๔๒ มัด คงเหลืออยู่ ๑๓ มัด เจ้าพนักงานรักษาทรัพย์จึงสั่งให้ผู้ร้องนำเงินค่ากะสอบ ๔๒ มัด กับกะสอบที่เหลือส่ง
จำเลยคัดค้านว่ากรรมสิทธิในกะสอบยังเป็นของผู้ร้องอยู่ เจ้าพนักงานรักษาทรัพย์จะยึดกะสอบนี้ไม่ได้
ศาลฎีกาเห็นว่า สัญญาซื้อขายกะสอบนี้เป็นสัญญาซื้อขายเชื่อธรรมดา เมื่อผู้ร้องส่งกะสอบให้ผู้ล้มละลายแล้ว หามีสิทธิอย่างใดในกะสอบไม่ นอกจากเรียกราคา แม้ตามสัญญาจะปรากฎว่าให้ผู้ร้องมีสิทธิยึดหน่วงกะสอบจนกว่าจะได้รับชำระราคาก็ดี แต่ไม่มีผลเสียแล้ว เพราะผู้ร้องมอบกะสอบให้ผู้ล้มละลายแล้ว ผู้ร้องไม่ใช่ผู้ครองทรัพย์จึงหามีสิทธิยึดหน่วงไม่ แลการที่ผู้ร้องรับกะสอบไปภายหลัง จะถือว่าผู้ร้องเป็นผู้ครองทรัพย์ทำให้มีสิทธิยึดหน่วงก็ไม่ได้ เพราะพวกเจ้าหนี้ยอมให้ผู้ร้องเอาไปรักษาไว้ โดยตกลงว่าถ้าศาลตัดสินว่าผู้ร้องไม่มีสิทธิ ผู้ร้องก็ต้องส่งคืนเพราะฉะนั้นผู้ร้องไม่มีสิทธิยึดหน่วงกะสอบรายนี้ ให้ผู้ร้องส่งคืนให้เจ้าพนักงานรักษาทรัพย์
