แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
วิธีปกครอง เป็นแต่ทำรั้วระดมโดยเอาไม้ไปสระเพื่อสงวนหญ้าให้กระบือกิน ไม่ใช่ปกครองโดยชอบด้วยกฎหมาย แต่ทำคอกกระบือเป็นการปกครอง
ย่อยาว
เดิมที่ดินรายนี้เป็นของ น. ต่อมาโจทก์ขอจาก น.หว่านเข้า แต่ไม่ขึ้น เพราะที่สูงโจทก์จึงระดมล้อมโดยรอบเพื่อสงวนหญ้าให้กระบือกิน ภายในที่ระดมโจทก์ทำคอกขังกระบือ นอกจากคอกขังกระบือมีหญ้างอกขึ้นจนมีผู้อื่นนำกระบือไปเลี้ยงในฤดูทำนา โจทก์ปกครองโดยอาการเช่นนี้มา ๑๐ ปีเศษ จำเลยขอใบเหยียบย่ำทับที่นี้
ศาลเดิมตัดสินว่าโจทก์มีกรรมสิทธิในทีดินตอนที่ที่ตั้งคอกกระบือ แลตอนทำคอกล้อมหญ้าไว้ ไม่ให้จำเลยเกี่ยวข้อง
ศาลอุทธรณ์เห็นว่าวิธีที่โจทก์ทำนี้ไม่ใช่วิธีปกครองโดยชอบด้วยกฎหมาย แลคอกกระบือก็ทำขึ้นใหม่ ๆ ใคร ๆ ก็เข้าไปทำได้ให้ยกฟ้องโจทก์
ศาลฎีกาเห็นว่า โจทก์ทำระดมโดยเอาไม้สระไว้ ไม่มีรั้วเป็นหลักฐานเพื่อสงวนหญ้าไม่เรียกว่าปกครองโดยชอบด้วยกฎหมาย ส่วนที่ ๆ ทำคอกกระบือนั้นพอฟังได้ว่าโจทก์ปกครองยึดถือเป็นกรรมสิทธิ ให้ที่ตรงนั้นเป็นของโจทก์ ส่วนที่อื่น ๆ ยืนตามศาลอุทธรณ์
