แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
ที่ดินพิพาทเป็นทรัพย์ที่ลูกหนี้ได้มาระหว่างเป็นบุคคลล้มละลายจึงเป็นทรัพย์สินในคดีล้มละลายอันอาจแบ่งแก่เจ้าหนี้ได้ ตาม มาตรา109(2) แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 ซึ่ง มาตรา 23 ให้ลูกหนี้ส่งมอบแก่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์และ มาตรา 24 ห้ามมิให้ลูกหนี้กระทำการใด ๆ เกี่ยวกับทรัพย์สินเว้นแต่จะได้กระทำตามคำสั่งหรือความเห็นชอบของศาล การที่ลูกหนี้ได้ที่ดินพิพาทมาแล้วโอนขายให้แก่ผู้คัดค้านไปจึงเป็นการฝ่าฝืนต่อบทบัญญัติดังกล่าวทั้งในคดีนี้มีพฤติการณ์ที่เห็นได้ว่าลูกหนี้ได้กระทำโดยมุ่งหมายให้ผู้คัดค้านซึ่งมีฐานะเป็นเจ้าหนี้ได้เปรียบแก่เจ้าหนี้อื่นเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จึงมีอำนาจขอให้ศาลเพิกถอนการโอนทรัพย์สินรายนี้ได้ ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 115 โดยไม่ต้องพิจารณาว่าผู้รับโอนได้รับโอนโดยสุจริต และมีค่าตอบแทนหรือไม่
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่าผู้คัดค้านรับโอนที่พิพาทจากจำเลยโดยสุจริตและเสียค่าตอบแทน ผู้คัดค้านจึงได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติล้มละลายมาตรา 114 มีคำสั่งให้ยกคำร้องของผู้ร้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้เพิกถอนการโอนที่พิพาท ผู้คัดค้านฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “ที่ดินที่พิพาทเป็นทรัพย์ที่จำเลยลูกหนี้ได้มาระหว่างที่ยังเป็นบุคคลล้มละลายอยู่ ที่ดินที่พิพาทจึงเป็นทรัพย์สินในคดีล้มละลายอันอาจแบ่งแก่เจ้าหนี้ได้ตามมาตรา 109(2) แห่งพระราชบัญญัติล้มละลายพุทธศักราช 2483 ซึ่งตามมาตรา 23 บัญญัติว่าลูกหนี้ต้องส่งมอบให้แก่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ และมาตรา 24 บัญญัติห้ามมิให้ลูกหนี้กระทำการใด ๆ เกี่ยวกับทรัพย์สิน เว้นแต่จะได้กระทำตามคำสั่งหรือความเห็นชอบของศาล เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ ผู้จัดการทรัพย์หรือที่ประชุมเจ้าหนี้ตามที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติล้มละลาย การที่จำเลยซึ่งเป็นลูกหนี้ในคดีล้มละลายได้ที่ดินที่พิพาทมาแล้วโอนขายให้แก่ผู้คัดค้านไป จึงเป็นการฝ่าฝืนบทบัญญัติแห่งมาตราดังกล่าว ทั้งในคดีที่จำเลยถูกฟ้องเป็นบุคคลล้มละลายปรากฏว่ามีเจ้าหนี้ยื่นคำร้องขอรับชำระหนี้รวมเป็นเงิน 670,000 บาทเศษ แต่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์รวบรวมทรัพย์สินของจำเลยผู้เป็นลูกหนี้ไม่ได้เลย การโอนทรัพย์สินดังกล่าวจึงเห็นได้ว่าจำเลยผู้ล้มละลายได้กระทำโดยมุ่งหมายให้ผู้คัดค้านซึ่งมีฐานะเป็นเจ้าหนี้ได้เปรียบแก่เจ้าหนี้อื่น เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จึงมีอำนาจขอให้ศาลเพิกถอน การโอนทรัพย์สินรายนี้ได้ตามพระราชบัญญัติล้มละลายพุทธศักราช 2483 มาตรา 115 และในการสั่งเพิกถอนการโอนตามมาตรา 115นี้ศาลไม่ต้องพิจารณาว่าผู้รับโอนโดยสุจริตและมีค่าตอบแทนหรือไม่”
พิพากษายืน
