แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ภรรยาที่ฟ้องแบ่งสินสมรสนั้น ถ้าสมรสมีหยู่ไม่พอไช้หนี้และไม่พอไช้เดิมของอีกฝ่ายหนึ่งที่สูนย์สิ้นไป ก็+ไม่มีสิทธิได้แบ่งสมรส.
ฝ่ายหนึ่งร้องเรียกทรัพย์ของผู้ตายพบพินัยกัม แม้ปรากตว่าผู้ตายทำพินัยกัมยกทรัพย์บางหย่างไห้คนพาย + แต่อีฝ่ายหนึ่งมิได้ต่อสู้ว่าเปน+ตามพินัยกัมฉบับหลัง เมื่อปรากตว่าทรัพย์นั้นตกหยู่ที่ตน สาลก็พิพากสาไห้ส่งทรัพย์ไหฝ่ายที่ฟ้องเรียก ทนายความเบิกความอันเปนความของลูกความของตน โดยลูกความยินยอมไห้เปิดเผยและสาลไม่ได้รับนั้น เปนการผิดมารยาททนายความ.
คำเบิกความของทนายที่เปิดเผยความสองลูกความอันเปนการผิดมารยาททนายความนั้น รับฟังเปนพยานหลักถานได้จะมีน้ำหนักเพียงไรเปนอีกเรื่องหนึ่ง.
ย่อยาว
โจทเปนภรรยาน้อย จำเลยเปนภรรยาหลวงของพระยามนตรีสุริยวงส์ ๆ ถึงแก่กัมไปแล้ว โจทฟ้องขัดไห้ส่งทรัพย์ซึ่งอ้างว่าเปนสินสมรสมาแบ่ง ฝ่ายจำเลยต่อสู้ว่าโจทไม่มีสิทธิได้สินสมรส และฟ้องแย้งเรียกทรัพย์ที่โจท
สาลแพ่งพิพากสาไห้โจทจำเลยส่งทรัพย์มาประมูนราคาหรือขายทอดตลาด ไห้โจทได้สมรสหนึ่งส่วน จำเลยได้สองส่วน
สาลอุธรน์พิพากสาแก้ฉเพาะทรัพย์บางรายการ
โจทจำเลยดีกา สาลดีกาวินิฉัยข้อเท็ดจิงแล้วฟังว่าโจทมีสินเดิม และได้กล่าวว่าสำหรับคำเบิกความของหลวงพิเสสโลหสิลป์พยานโจทที่เบิกความว่า เมื่อคราวโจทยื่นฟ้องหย่าและขอแบ่งสินสมรสจากพระยามนตรี (แต่แล้วยอมความเลิกคดีกัน) พระยามนตรีฯ ได้ไปหาหลวงพิเสส ฯ เปนทนาย หลวงพิเสสฯ ถามพระยามนตรีฯ ๆ รับว่าโจทมีสินเดิมจิง สาลดีกาเห็นว่าคำเบิกความของหลวงพิเสสฯนี้ หากพระยามนตรีฯ ได้พูดจิงก็เปนความลับระหว่างลูกความกับทนาย ว่าโดยปรกติพยานย่อมจะไม่เปิดเผยเพราะผิดมารยาททนายความ (โดยไม่ปรากตว่าลูกความยอมไห้เปิดเผยหรือสาลบังคับ) จิงหยู่คำเบิกความนี้ย่อมฟังได้ แต่จะมีน้ำหนักเพียงไรนั้นเปนอีกเรื่องหนึ่ง ครั้นแล้วสาลดีกาฟังไนเรื่องทรัพย์ว่า สินสมรสที่มีหยู่ไม่พอไช้สินเดิมของพระยามนตรีฯที่สูนย์สิ้นไป โจทจึงไม่ได้แบ่งสินสมรส ไห้ยกฟ้องโจท ส่วนทรัพย์ที่จำเลยฟ้องแย้งนั้นได้ความว่าหยู่ที่โจท เดิมพระยามนตรีฯทำพินัยกัมยกทรัพย์ไห้จำเลยทั้งหมด ต่อมาได้ทำพินัยกัมอีกฉบับหนึ่งแบ่งทรัพย์ไห้แก่ลูกหลานบ้าง โจทไม่ได้ต่อสู้ว่าทรัพย์ที่เก็บไปหยู่ไนพินัยกัมฉบับหลัง เมื่อได้ความว่าทรัพย์ตกหยู่ที่โจท ๆ ก็ต้องส่งงไห้แก่จำเลย จึงพิพากสาไห้โจทส่งทรัพย์เหล่านั้นค่าทำเนียมต่างเปนพับ.
