แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ศาลสั่งให้นายประกันจำเลยในคดีอาชญาพ้นความรับผิดตามสัญญาประกันเนื่องจากเชื่อคำแถลงและมรณบัตร์ที่นายประกันยื่นต่อศาลว่าจำเลยตายภายหลังปรากฏว่าจำเลยมีชีวิตร์อยู่ ศาลสั่งปรับนายประกันตามสัญญาเดิมได้
ย่อยาว
คดีนี้โจทก์ฟ้องหาว่าจำเลยกระทำผิดในทางอาชญา พ.แล ล. ทำสัญญาประกันตัวจำเลยต่อศาลไป ครั้นถึงวันนัดพิจารณา นายประกันไม่ได้ส่งตัวจำเลยต่อศาลอ้างว่าจำเลยป่วย ศาลก็อนุญาตให้เลื่อนคดี ต่อมานายประกันได้ยื่นคำร้องต่อศาลว่าจำเลยป่วยเป็นไข้ตาย แลได้ยื่นมรณบัตร์ซึ่ง ท.กำนันเป็นผู้ออกให้ต่อศาล ศาลสอบโจทก์แล้วโจทก์ไม่มีข้อคัดค้าน ศาลเดิมจึงสั่งให้นายประกันพ้นจากความรับผิดแลให้คดีเป็นอันระงับเสร็จไป
ต่อมาราว ๔ ปีเจ้าพนักงานจับจำเลยได้
ศาลเดิมไต่สวนแล้วจึงมีคำสั่งให้ปรับ พ. แล ล. เป็นจำนวนเงินเต็มตามสัญญาประกัน
ศาลอุทธรณ์เห็นว่าตามข้อเท็จจริงยังเป็นที่สงสัย ไม่พอชี้ขาดว่าการเลิกสัญญาประกันเกิดแต่การทุจจริตของนายประกัน จึงพิพากษาให้นายประกันหลุดพ้นจากความรับผิดตามสัญญาประกัน
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าการที่ศาลเดิมได้สั่งให้นายประกันหลุดพ้นจากความรับผิดนั้นได้ทำไปโดยสำคัญผิดว่าจำเลยได้ตายไปแล้วจริงทั้งมิได้เกิดขึ้นโดยความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงของศาลแต่ประการใดเลย แลเห็นว่าข้อที่จำเลยได้ตายไปจริงหรือไม่นี้เป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรมการเลิกสัญญาประกัน ฉะนั้นคำสั่งที่ให้นายประกันพ้นจากความรับผิดชอบจึงตกเป็นโมฆะตามประมวลแพ่ง ม.๑๑๙ นายประกันจึงยังคงต้องผูกพันตามสัญญาประกันอยู่ทั้งปรากฏว่านายประกันได้ผิดสัญญาประกันนั้นแล้วด้วย จึงพิพากษายืนตามศาลเดิมให้ปรับ พ. แล ล.ตามสัญญาประกัน
