แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การใช้ทรัพย์อำนาจศาลอาญาในการพิพากษาให้คืนฤาใช้ทรัพย์
ย่อยาว
จำเลยได้รับซื้อผ้าไว้จาก บ.ผู้ยักยอกผ้าของโจทย์ไปโดยรู้สึกว่าเปนของร้าย ศาลอาญาแลศาลอุทธรณ์ตัดสินต้องกันว่าให้ลงโทษจำเลยตามมาตรา ๓๒๑ กับให้จำเลยใช้ราคาผ้า ๕ หีบเปนเงิน ๖๔๓๐ บาท ๗๖ สตางค์ แต่ถ้า บ.ผู้ยักยอกได้คืนฤาใช้ราคาผ้าให้แก่เจ้าทรัพย์ไปเท่าใด ก็ให้ถือเสมือนว่าจำเลยในคดีนี้ได้คืนฤาใช้ผ้านั้นแล้วด้วยแลในคดีเรื่อง บ.นั้นศาลตัดสินให้ บ.ใช้ค่าผ้าที่ยักยอกไปเปนเงินแต่เพียง ๕๔๙๑ บาท ๗๕ สตางค์
จำเลยฎีกาคัดค้านว่า บ.ผู้เปนตัวโจรต้องใช้ทรัพย์ไม่ถึง ๖๐๐๐ บาท เหตุใดจึงให้จำเลยใช้เกินกว่าตัวโจร แลในเรื่องใช้ทรัพย์นั้นเปนคดีแพ่งศาลอาญาไม่มีอำนาจบังคับคดี
ฎีกาตัดสินว่า ศาลล่างทั้ง ๒ บังคับให้จำเลยใช้ทรัพย์มากกว่า บ.ผู้ยักยอกถึง ๙๕๒ บาทโดยไม่ปรากฎเหตุผลพิเศษนั้นไม่ชอบ จึงแก้ให้จำเลยใช้ทรัพย์เท่ากับ บ.โดยคิดหักราคาผ้าที่จับได้จากจำเลยออกเสียก่อน ส่วนเรื่องอำนาจศาลนั้นเห็นว่าตามกฎหมายอาญามาตรา ๙๕ ตอนกลางบัญญัติไว้ชัดเจนว่า เมื่อศาลได้พิพากษาทางอาญา ศาลจะพิพากษาให้คืนทรัพย์ฤาใช้ทรัพย์ แก่ผู้ซึ่งกฎหมายถือว่าเปนเจ้าของนั้นก็ได้ แลคดีเช่นนี้ได้มีแบบอย่างมามากแล้ว ให้ยกฎีกาจำเลยข้อนี้เสีย
