แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ธรรมนูญศาลโปริสภาวิธีพิจารณาความแพ่ง ไต่สวนมูลฟ้อง ตัดสินการที่จะถือว่าคดีเป็นความมโนสาเร่อยู่ในอำนาจศาลโปริสภาทำไปในฐานไต่สวนหรือตัดสินนั้น ต้องแล้วแต่ข้อความในคำสั่งหรือคำพิพากษาของศาลโปริสภา ศาลโปริสภาพิพากษายกฟ้องโดยกล่าวว่าคดีไม่มีมูลจะฟ้องร้องได้นั้น ถือว่าทำในฐานไต่สวนมูลฟ้องคำสั่งระวางพิจารณาศาลโปริสภาเห็นว่าคดีไม่มีมูลให้ยกฟ้อง ศาลอุทธรณ์เห็นว่ามีมูลอนุญาตให้ฟ้องศาลอาญาได้นั้น คู่ความฎีกาได้ไม่ใช่คำสั่งระวางพิจารณาประกาศห้ามเก็บคดีที่ศาลโปริสภาตัดสินแล้วมาฟ้องศาลสูง ลงวันที่ 30 มกราคม ร.ศ.+ ประกาศนี้ไม่ได้ห้ามคู่ความอุทธรณ์ฎีกาต่อศาลสูง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามมาตรา ๒๕๒ โดยหาว่าจำเลยเป็นแพทย์ทำการผ่าตัดภรรยาโจทก์ เป็นเหตุให้ภรรยาโจทก์ตายโดยจำเลยประมาท
ศาลโปริสภาพิพากษายกฟ้องโดยกล่าวว่าคดีโจทก์ไม่มีมูลจะฟ้องร้องได้
ศาลอุทธรณ์อนุญาตให้โจทก์นำคดีฟ้องยังศาลอาญาได้
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ศาลอุทธรณ์ไม่ได้วินิจฉัยนอกประเด็นดังข้อฎีกา และว่าการที่จะถือว่าคดีเป็นความมโนสาเร่อยู่ในอำนาจศาลโปริสภาตัดสินเองหรือทำไปในฐานไต่สวนมูลฟ้องนั้น ต้องแล้วแต่ข้อความที่ปรากฏในคำพิพากษาหรือคำสั่งศาลโปริสภา ซึ่งในคดีนี้ศาลโปริสภาทำไปในหน้าที่ไต่สวนมูลฟ้อง ส่วนข้อที่โจทก์อ้างประกาศห้ามเก็บคดีที่ศาลโปริสภาตัดสินแล้วมาฟ้องยังศาลสูงลงวันที่ ๓๐ มกราคม ร.ศ.๑๑๖ นั้น ประกาศนี้ไม่ห้ามคู่ความอุทธรณ์ฎีกาต่อศาลสูง คดีจึงไม่ต้องห้ามตามประกาศนั้น ให้ยกฎีกาจำเลย
