แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
กฎกระทรวงการคลังออกตามความในประมวลรัษฎากร ฉะบับที่ 2
พรบ ลักษณะปกครองท้องที่ 2457 ม. 33 34 42
กฎกระทรวงการคลังซึ่งออกตามความในประมวลรัษฎากร (ฉะบับที่ 2 ) ตั้งกำนันเป็นเจ้าพนักงานสำรวจที่ดินเพื่อประเมินภาษีนั้น กำนันมีอำนาจมอบหมายให้ผู้ใหญ่บ้านทำการแทนได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยกับพวกมี อาวุธทำการขุ่เข็ญจะทำร้ายนายเลื่อยผู้ใหญ่บ้านซึ่งได้รับมอบหมายหน้าที่ให้ทำการแทนกำนันรังวัดสอบเขตต์ที่ดินของราษฎรในท้องที่เพื่อประโยชน์ภาษ๊ตามประมวลรัษฎากรอันเป็นการปฎิบัติตามหน้าที่โดยชอบด้วย กฎหมายขอให้ลงโทษตาม มาตรา ๑๑๙ ๑๒๐ ๗๒
ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพะยานโจทก์จำเลยแล้ววินิจฉัยว่า ผู้ใหญ่บ้านไม่ใช้เจ้าพนักงานตามความหมายในมาตรา ๑๑๙ – ๑๒๐ พิพากษายกฟ้องโจทก์ศาลอุทธรณ์ยืนตาม
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า กระทรวงการคลังซึ่งออกตามความในประมวลรัษฎากร (ฉะบับที่ ๒) ให้กำนันเป็นเจ้าพนักงานสำรวจซึ่งมุ่งถึงกำนันโดยตำแหน่งหน้าที่ และตำแหน่งหน้าที่ของกำนันนี้ตาม พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. ๒๔๕๓ มาตรา ๓๓ ถ้ากำนันทำการในหน้าที่ไม่ได้ ย่อมมอบหมายให้ผู้ใหญ่บ้านทำแทนได้และผู้แทนนี้มีอำนาจเต็มที่ในตำแหน่งกำนันนอกจากนี้ความในมาตรา ๓๔ แห่ง พระราชบัญญัติเดียวกันยังได้ บัญญัติถึงอำนาจหน้าที่ของกำนันไว้ว่า ” ฯลฯ หรือที่จะจัดการตามพระราชกำหนด กฎหมาย เช่นการตรวจและนำเก็บภาษีอากร ” และในมาตรา ๔๒ ก็ได้ระบุหน้าที่ของกำนันไว้ว่า ” กำนันต้องทำบัญชีสิ่งของซึ่งต้องเสียภาษีอากรในแขวงนั้นยื่นต่อกรมการอำเภอและนำราษฎรไปเสียภาษีอากรตาม พระราชบัญญัติภาษีอากร ” ดังนี้เมื่อ ประมวลรัษฎากรเป็น กฎหมายว่าด้วยภาษีอากรและกฎกระทรวงการคลังซึ่งออกตามความในประมวลรัษฎากรกำหนดให้กำนันมีหน้าที่สำรวจที่ดินเพื่อเก็บอากรช่วยบำรุงท้องที่ คดีก็เข้าอยู่ในมาตรา ๓๓ แห่ง พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ ๒๔๗๕ พิพากษาให้ยกคำพิพากษาศาลล่าง ให้ศาลชั้นต้น ดำเนินการพิจารณา และพิพากษาต่อไปตามกกระบวนความ
