แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ได้รับใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวมีชื่อว่า นายกี เหวี้ยน แต่โจทก์แจ้งต่อเจ้าพนักงานผู้จดทะเบียนสมรสว่าโจทก์ชื่อนายสง่า แสงจันทร์ โดยมีเจตนาจะให้เจ้าพนักงานและบุคคลทั่วไปหลงผิดว่าโจทก์เป็นคนที่มีสัญชาติไทยอันเป็นการกระทำที่ไม่ชอบ ด้วยกฎหมาย ดังนี้โจทก์จะขอให้จำเลยซึ่งเป็นเจ้าพนักงานแก้ไขทะเบียนสมรสว่าโจทก์ชื่อนายกี เหวี้ยน ย่อมเป็นการใช้สิทธิโดยไม่สุจริตตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 5 โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้อง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เดิมโจทก์มีชื่อว่า นายกี เหวี้ยน บิดามารดาคือนายตาด เหวี้ยน หรือตัน และนางแท้ เหวี้ยน โจทก์มีหนังสือประจำตัวคนต่างด้าว เมื่อวันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๓ โจทก์จดทะเบียนสมรสกับนางสาวเพียนหรือเพียร ตันหรือตรั่นถิ ในการจดทะเบียนสมรสดังกล่าว โจทก์ต้องการมีชื่อและชื่อสกุลเป็นไทยว่านายสง่า แสงจันทร์ จึงแจ้งชื่อและชื่อสกุลต่อเจ้าพนักงานผู้จดทะเบียนสมรสว่า โจทก์ชื่อนายสง่า แสงจันทร์ ชื่อและชื่อสกุลของบิดาโจทก์ว่านายตาด ตัน และแจ้งว่ามารดาโจทก์ชื่อนางแท้แสงจันทร์นับตั้งแต่จดทะเบียนสมรสแล้วโจทก์คงใช้ชื่อเดิมว่านายกี เหวี้ยน ตลอดมาจำเลยที่ ๑ ดำรงตำแหน่งปลัดอำเภอเมืองนครพนมทำหน้าที่ผู้ช่วยนายทะเบียนหรือกระทำการแทนนายทะเบียนอำเภอเมืองนครพนม จำเลยที่ ๒ ดำรงตำแหน่งนายอำเภอเมืองนครพนมเป็นนายทะเบียนอำเภอเมืองนครพนมจำเลยทั้งสองมีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมายเกี่ยวกับการจดทะเบียนราษฎร์และทะเบียนครอบครัวเมื่อวันที่ ๒๗ เมษายน ๒๕๒๕ โจทก์ประสงค์จะขอแก้ชื่อโจทก์ในทะเบียนสมรสให้ถูกต้องตามความจริง จึงยื่นคำร้องต่อจำเลยทั้งสองให้แก้ไขข้อความในทะเบียนสมรสดังกล่าวจำเลยทั้งสองไม่ยอมแก้ไขทะเบียนสมรสให้ตามความประสงค์ของโจทก์เป็นการละเมิดและโต้แย้งสิทธิอันควรมีควรได้ขอให้พิพากษาหรือมีคำสั่งแสดงว่าโจทก์เป็นคนเดียวกับนายสง่า แสงจันทร์ให้จำเลยทั้งสองและเจ้าพนักงานผู้เกี่ยวข้องแก้ชื่อและชื่อสกุลของโจทก์และบิดามารดาโจทก์ในทะเบียนสมรสให้ถูกต้องตามฟ้อง
จำเลยทั้งสองให้การว่าโจทก์มิได้เป็นบุคคลเดียวกับนายสง่าแสงจันทร์บิดามารดาโจทก์คือนายตาด เหวี้ยนและนางแท้ เหวี้ยนมิใช่นายตาด ตันและนางแท้ แสงจันทร์ดังที่ปรากฏในทะเบียนสมรส
โจทก์มิได้ขอแก้ชื่อและชื่อสกุลของตนและบิดามารดาตามระเบียบและกฎหมายจำเลยทั้งสองปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมายไม่เป็นการละเมิดโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องหากฟังว่าโจทก์เป็นผู้จดทะเบียนสมรสจริงตามสำเนาทะเบียนสมรสท้ายฟ้องโจทก์ก็ได้นำความเท็จมาแจ้งต่อนายทะเบียนเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๑๓๗ ที่โจทก์มาขอแก้ไขเป็นการใช้สิทธิทางศาลโดยไม่สุจริตตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา ๕ และเป็นการขอให้บังคับจำเลยทั้งสองให้แก้ทะเบียนสมรสที่เกิดขึ้นโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายให้ถูกต้องตามกฎหมายซึ่งไม่อาจกระทำได้ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสองในฐานะนายทะเบียนและผู้ช่วยนายทะเบียนอำเภอเมืองนครพนมจัดการแก้ไขชื่อและชื่อสกุลของโจทก์และของบิดามารดาโจทก์ในทะเบียนสมรสให้ถูกต้องต่อไป
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่าโจทก์มีชื่อและชื่อสกุลจริงว่านายกี เหวี้ยนบิดามารดาโจทก์มีชื่อและชื่อสกุลจริงว่านายตาดเหวี้ยนและนางแท้ เหวี้ยนโจทก์และบิดาเข้ามาในราชอาณาจักรไทยเมื่อปี พ.ศ.๒๔๗๒ ทางราชการออกใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวให้บิดามารดาโจทก์แล้วต่อมาวันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๓ โจทก์กับนางสาวเพียน ตันจดทะเบียนสมรสกันตามเอกสารหมาย จ.๖ โดยโจทก์แจ้งต่อเจ้าพนักงานจดทะเบียนสมรสว่าโจทก์ชื่อนายสง่า แสงจันทร์เกิดที่บ้านวัดป่าตำบลในเมืองอำเภอเมืองนครพนมบิดาโจทก์ชื่อนายตาดตันมารดาโจทก์ชื่อนางแท้ แสงจันทร์ต่อมาในปีเดียวกันโจทก์ได้รับใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวมีชื่อว่านายกี เหวี้ยนและโจทก์ยังคงใช้ชื่อนี้ตลอดมาข้อที่โจทก์อ้างตามฟ้องว่าโจทก์แจ้งข้อความต่อเจ้าพนักงานผู้จดทะเบียนสมรสผิดไปจากความจริงเพราะโจทก์ไม่ได้รับการศึกษาโง่เขลาเบาปัญญารู้เท่าไม่ถึงการณ์ไม่รู้ระเบียบและกฎหมายโดยสำคัญผิดและโดยความมักง่ายนั้นเป็นข้ออ้างที่ขัดต่อเหตุผลเพราะขณะนั้นโจทก์บรรลุนิติภาวะและรู้ผิดชอบดีแล้วศาลฎีกาเชื่อว่าโจทก์แจ้งข้อความให้ผิดไปจากความจริงโดยมีเจตนาจะให้เจ้าพนักงานและบุคคลทั่วไปหลงผิดว่าโจทก์เป็นคนสัญชาติไทยอันเป็นการกระทำที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายครั้นต่อมาเมื่อโจทก์มีเหตุขัดข้องที่เจ้าพนักงานทะเบียนสำมะโนครัวไม่รับจดทะเบียนย้ายบุตรโจทก์เข้าบ้านเลขที่ ๑๐๗๗ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครพนมเนื่องจากความจริงปรากฏขึ้นว่าบุตรโจทก์มีบิดาชื่อนายกี เหวี้ยนมิได้มีบิดาชื่อนายสง่าแสงจันทร์โจทก์กลับจะขอให้จำเลยทั้งสองแก้ไขทะเบียนสมรสซึ่งเกิดขึ้นจากการที่โจทก์แจ้งข้อความอันไม่เป็นความจริงเสียใหม่ย่อมเป็นการใช้สิทธิโดยไม่สุจริตโจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา ๕
พิพากษายืน.
