แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เบ็ดเสร็จบทที่ 112 ซื้อขายเรือที่ตนไม่มีอำนาจ,สิทธิของผู้ซื้อ
ย่อยาว
โจทย์ฟ้องเรียกเรือราคาเรือจากจำเลยโดยกล่าวว่าเรือนี้เปนของโจทย์ จำเลยได้รับซื้อไว้โดยผิดกฎหมาย จำเลยให้การต่อสู้ว่า จำเลยได้ซื้อไว้จาก ส.โดยสุจริต โดยเปิดเผย
ศาลจังหวัดชลบุรี แลศาลอุทธรณ์ข้าหลวงพิเศษตัดสินให้เรือเปนสิทธิแก่จำเลย โดยถือว่าการที่โจทย์มอบให้ ส. เอาเรือไปใช้ แสดงให้คนทั้งหลายเข้าใจผิด โจทย์ต้องรับผิดชอบ ส่วนที่จำเลยมิได้ไปตรวจดูหลักฐานที่เจ้าพนักงานฐเบียรเรือก่อนที่รับซื้อนั้นไม่เปนข้อสำคัญ ให้ยกฟ้องโจทย์ โจทย์ฎีกา
ศาลฎีกาตัดสินว่า จำเลยได้ซื้อเรือไว้จาก ส. ผู้ไม่ใช่เจ้าของ แลทั้งเปนผู้ไม่มีอำนาจตามกฎหมายที่จะขายเรือนั้นได้ จำเลยต้องคืนเรือให้แก่โจทย์ ผู้เปนเจ้าของตามกฎหมายลักษณเบ็ตเสร็จบทที่ ๑๑๒ ส่วนกิริยาที่โจทย์ยอมให้ ส. ยืมเรือไปใช้ ศาลล่างถือว่าโจทย์ได้แสดงกิริยาให้คนทั้งหลายเข้าใจผิดว่า ส. เปนเจ้าของเรือนั้น ศาลฎีกาไม่เห็นด้วย เพราะการให้ยืมเรือไปใช้เปนการธรรมดา ที่ประชาชนประพฤติต่อกันอยู่โดยทั่ว ๆ ไป ไม่มีแบบอย่างที่ไหนที่ให้ถือว่าผู้ให้ยืมเปนผู้ทำให้คนอื่นผิดหลง เมื่อกล่าวถึงเรื่องเรือแล้ว ฐเบียรก็เปนหลักฐานสำคัญอันหนึ่งซึ่งอาจช่วยให้ผู้ซื้อพ้นจากความหลงได้ ถ้าจำเลยจะใช้ความรอบคอบตรวจฐเบียรเรือ ความก็จะปรากฎว่า ส. ไม่ใช่เปนเจ้าของ เพราะฉนั้นจำเลยไม่มีอำนาจจะได้กรรมสิทธิในเรือลำนี้ แลเมื่อได้วินิจฉัยว่าจำเลยได้เรือลำนี้ไว้จาก ส. ผู้ซึ่งไม่มีอำนาจจะส่งเรือให้จำเลยได้แล้ว จำเลยจะยืดเรือนี้ไว้ต่างค่าซ่อมแซมไม่ได้ จำเลยต้องคืนเรือให้โจทย์ ส่วนที่จำเลยซ่อมแซมเรือแลกู้เรือจำเลยไม่ได้ฟ้องแย้ง จึงไม่พิจารณาในเวลานี้ให้จำเลยคืนเรือให้โจทย์
