แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์เป็นเอเยนต์จำหน่ายสุราขาวและสุราผสมในเขตจังหวัดสมุทรปราการ และเป็นผู้ขายส่งสุราแม่โขงและสุรากวางทองในเขตจังหวัดนั้นด้วย การที่โจทก์อ้างว่าได้ขายสุราแม่โขงและสุรากวางทองให้แก่บริษัท ป. ซึ่งเป็นตัวแทนช่วงอีกทอดหนึ่งของโจทก์ไปในราคาเท่าทุน เพราะโจทก์ไม่ได้ไปตั้งร้านค้าในเขตจังหวัดสมุทรปราการ และเพื่อจูงใจให้บริษัท ป. ซื้อสุราขาวและสุราผสมของโจทก์ในราคาขายปลีกนั้น ก็เพื่อผลประโยชน์ของโจทก์ที่ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการตั้งร้านค้าเท่ากับเป็นกำไรส่วนหนึ่งของโจทก์ เมื่อโจทก์เป็นเอเยนต์สุราขาวและสุราผสมในเขตจังหวัดสมุทรปราการแล้วอื่นก็ไม่สามารถนำสุราขาวและสุราผสมมาจำหน่ายในเขตจังหวัดนั้นได้ จึงไม่มีเหตุผลเพียงพอที่โจทก์จะจำหน่ายสุราแม่โขงและสุรากวางทองแก่บริษัท ป. ไปในราคาเท่าทุนราคาดังกล่าวจึงมิใช่เป็นราคาตลาดและเป็นการขายไปในราคาต่ำ โดยไม่มีเหตุอันสมควร เพื่อเป็นการหลีกเลี่ยงค่าภาษีหรือชำระค่าภาษีให้น้อยลง เจ้าพนักงานประเมินย่อมมีอำนาจประเมินราคาขายสุราแม่โขงและสุรากวางทองตามราคาตลาดตามประมวลรัษฎากรมาตรา 65 ทวิ (4) ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ ๒ ซึ่งเป็นเจ้าพนักงานประเมินได้ประเมินให้โจทก์ชำระภาษีเงินได้นิติบุคคลสำหรับรอบระยะเวลาบัญชีปี พ.ศ.๒๕๒๐ – ๒๕๒๒ รวม ๑,๗๓๓,๐๕๔.๓๙ บาท โดยอ้างว่าโจทก์จำหน่ายสุราแม่โขงและสุรากวางทองให้แก่บริษัทประโยคสิน จำกัด ในราคาที่ต่ำกว่าราคาตลาด คือราคาจำหน่ายสุราของบริษัทสุรามหาคุณ จำกัด โดยไม่มีเหตุอันสมควร จึงได้ประเมินราคาขายสุราดังกล่าวตามราคาตลาด โจทก์ไม่เห็นด้วย จึงอุทธรณ์การประเมินต่อคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ ต่อมาคณะกรรมการดังกล่าววินิจฉัยให้ยกอุทธรณ์โจทก์แต่ผ่อนผันให้ลดเงินเพิ่มโจทก์ไม่เห็นด้วยเพราะโจทก์เป็เอเยนต์จำหน่ายสุราขาวในเขตจังหวัดสมุทรปราการส่วนสุราแม่โขงและสุรากวางทอง โจทก์เป็นเพียงผู้ขายส่ง จึงขายสุราทั้งสองชนิดดังกล่าวในราคาต่ำที่สุดจูงใจให้ผู้ขายส่งซื้อสุราขาวที่โจทก์เป็นตัวแทนมากที่สุด จึงขายในราคาทุนโดยมิได้ต่ำกว่าราคาที่บริษัทสุรามหาคุณ จำกัด กำหนดไว้ จึงไม่ต่ำกว่าราคาตลาด ขอให้เพิกถอนการประเมินและคำวินิจฉัยอุทธรณ์
จำเลยทั้งห้าให้การว่า การที่โจทก์อ้างว่าขายสุราแม่โขงและสุรากวางทองไปในราคาทุนไม่เป็นเหตุผลที่รับฟังได้ เพราะโจทก์ผูกขาดการขายสุราขาวและสุราผสมในเขตจังหวัดสมุทรปราการอยู่แล้ว จึงไม่มีความจำเป็นที่โจทก์จะต้องยอมเสียกำไรในส่วนที่จะได้จากการขายสุราแม่โขงและสุรากวางทองไปโดยเหตุที่ต้องจูงใจลูกค้าให้มาซื้อสุราขาวและสุราผสมของโจทก์ จึงเป็นการขายต่ำกว่าราคาตลาดโดยไม่มีเหตุผลอันควร ต้องห้ามตามมาตรา ๖๕ ทวิ (๔) แห่งประมวลรัษฎากร การประเมินและคำวินิจฉัยของคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ชอบแล้ว ขอให้ยกฟ้อง
ศาลภาษีอากรกลางพิจารณาแล้ว พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า โจทก์เป็นเอเยนต์จำหน่ายสุราขาวและสุราผสมในเขตจังหวัดสมุทรปราการและเป็นผู้ขายส่งสุราแม่โขงและสุรากวางทองในเขตจังหวัดนั้นด้วย โจทก์มิได้ตั้งร้านค้าในเขตจังหวัดสมุทรปราการ ได้ขายสุราแม่โขงและสุรากวางทองให้แก่บริษัทประโยคสิน จำกัด ตัวแทนช่วงอีกทอดหนึ่งไปในราคาเท่าทุน แล้ววินิจฉัยว่า การที่โจทก์ในฐานะผู้ขายส่งสุราแม่โขงและสุรากวางทองในเขตจังหวัดสมุทรปราการตั้งบริษัทประโยคสิน จำกัด เป็นตัวแทนช่วงอีกทอดหนึ่งก็เพื่อผลประโยชน์ของโจทก์เองที่ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการตั้งร้านค้าเพื่อดำเนินกิจการในส่วนนี้ เท่ากับเป็นกำไรส่วนหนึ่งของโจทก์ โจทก์อาจได้รับกำไรเท่ากับหรือมากกว่าขายตามราคาที่กำหนดไว้ ส่วนที่โจทก์อ้างว่าเพื่อจูงใจให้บริษัทประโยคสิน จำกัด ซื้อสุราขาวและสุราผสมที่โจทก์เป็นเอเยนต์ในราคาขายปลีกนั้นก็เป็นเรื่องที่โจทก์คิดเอาผลประโยชน์เกินกว่าที่ควรจะได้ อีกทั้งตามหลักการแล้วผู้อื่นไม่สามารถนำสุราขาวและสุราผสมเข้ามาขายในเขตจังหวัดสมุทรปราการที่โจทก์เป็นเอเยนต์ได้ข้ออ้างของโจทก์จึงไม่มีเหตุผลเพียงพอที่จะขายสุราแม่โขงและสุรากวางทองไปในราคาเท่าทุน เมื่อโจทก์แสดงหลักฐานทางเอกสารและบัญชีว่าโจทก์ขายสุราทั้งสองชนิดดังกล่าวไปในราคาเท่าทุน จึงหาใช่เป็นราคาตลาดไม่และเป็นการขายไปในราคาต่ำโดยไม่มีเหตุอันสมควรเพื่อหลีกเลี่ยงค่าภาษีหรือชำระค่าภาษีให้น้อยลง เจ้าพนักงานประเมินจึงใช้หลักเกณฑ์ตามประมวลรัษฎากร มาตรา ๖๕ ทวิ (๔) ประเมินราคาตามราคาตลาดได้
พิพากษายืน.
