แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ครอบครองที่ดินที่มีเพียงใบไต่สวนเท่านั้นจะยื่นคำร้องขอให้ศาลแสดงว่าที่ดินเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้ร้องโดยทางครอบครองตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382 ไม่ได้ เพราะใบไต่สวนไม่ใช่หนังสือแสดงกรรมสิทธิ์
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องว่า ได้ซื้อที่ดินหนึ่งแปลง จดทะเบียนแล้ว และได้ครอบครองทำนาตลอดมา ต่อมาผู้ร้องไปหอทะเบียนที่ดินเพื่อขอให้ออกโฉนดให้ เจ้าพนักงานที่ดินว่าจะออกให้ต่อเมื่อได้ขอแสดงกรรมสิทธิ์ทางศาลเสียก่อน จึงขอให้ศาลสั่งแสดงกรรมสิทธิ์
ศาลชั้นต้นเห็นว่า ที่ดินนี้แม้มีโฉนดอยู่เดิม แต่ได้ถูกทำลายแล้ว จึงต้องถือว่าไม่ใช่กรรมสิทธิ์ของผู้นั้น เมื่อเป็นเช่นนี้ ศาลจึงยังไม่อาจจะสั่งแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดินนี้ได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา ๑๓๘๒ จึงสั่งไม่รับคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาพิจารณาประมวลกฎหมายที่ดินมาตรา ๓ และพระราชบัญญัติออกโฉนดที่ดิน ร.ศ.๑๒๗ มาตรา ๓๕ แล้ว เห็นว่าใบไต่สวนไม่ใช่เอกสารแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดิน เมื่อผู้ร้องไม่มีโฉนดเป็นหลักฐานที่จะแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดินของตน และที่ดินนี้เป็นที่นา เจ้าของจึงมีเพียงสิทธิครอบครองเท่านั้น ที่ศาลอุทธรณ์เห็นว่าที่ดินซึ่งมีแต่ใบไต่สวนยังถือไม่ได้ว่าเจ้าของมีกรรมสิทธิ์ จะร้องขอให้ศาลแสดงกรรมสิทธิ์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๓๘๒ ไม่ได้นั้น ชอบแล้ว
พิพากษายืน
