แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อปรากฏข้อเท็จจริงจากการขายทอดตลาดว่า ผู้เข้าสู้ราคาสมคบกันกดราคาให้ต่ำจากราคาปกติไปมาก และผู้เข้าสู้ราคาทั้งหมดทำงานเกี่ยวข้องกับศาล ทำให้มีเหตุน่าเชื่อว่าการประมูลซื้อทรัพย์ของผู้ประกันในการขายทอดตลาดจะไม่ได้กระทำอย่างตรงไปตรงมาเป็นการฝ่าฝืนบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 513ประกอบกับประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 308 เมื่อความปรากฏต่อศาลโดยชัดแจ้ง ศาลย่อมมีอำนาจสั่งเพิกถอนการขายทอดตลาดที่กระทำโดยไม่ชอบนั้นเสียเองได้ เพื่อให้การเป็นไปด้วยความยุติธรรมตามที่เห็นสมควรตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 27 และ 296 วรรคสอง
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจากผู้ประกันได้ทำสัญญาประกันตัวจำเลยระหว่างอุทธรณ์แล้วผิดสัญญาประกัน ศาลชั้นต้นมีคำสั่งปรับผู้ประกัน 50,000บาท ผู้ประกันไม่ชำระ พนักงานอัยการขอหมายบังคับคดีและนำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดิน น.ส.3 ก. ของผู้ประกัน และประกาศขายทอดตลาด นายพงษ์เทพ มุลิเกตุ เป็นผู้ซื้อทรัพย์จากการขายทอดตลาดโดยเป็นผู้ให้ราคาสูงสุด
ผู้ประกันยื่นคำร้องว่า ในการขายทอดตลาดทรัพย์ดังกล่าวเจ้าพนักงานบังคับคดีได้จัดให้เข้าสู้ราคาตามระเบียบ แต่เมื่อมีผู้เสนอราคาสูงสุด เจ้าพนักงานบังคับคดีได้นำเสนอผู้อำนวยการทราบ เมื่อผู้อำนวยการสั่งอนุญาตให้ขาย เจ้าพนักงานบังคับคดีได้เคาะไม้ขายโดยไม่นับหนึ่งถึงสามก่อน จึงเป็นการไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขการขายทอดตลาด เป็นการขายไม่ชอบ ขอให้เพิกถอนการขายและให้ขายทอดตลาดใหม่
ศาลชั้นต้นไต่สวนคำร้องแล้วมีคำสั่งให้เพิกถอนการขายทอดตลาดและให้ขายทอดตลาดใหม่
ผู้ซื้อทรัพย์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 1 พิพากษายืน
ผู้ซื้อทรัพย์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า ที่ผู้ซื้อทรัพย์ฎีกาว่า การที่ผู้ประกันยื่นคำร้องขอเพิกถอนการขายทอดตลาดเนื่องจากเจ้าพนักงานบังคับคดีไม่นับหนึ่งถึงสามก่อนเคาะไม้ อันเป็นการไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย การขายทอดตลาดจึงยังไม่สมบูรณ์ตามกฎหมายแต่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้เพิกถอนการขายทอดตลาดเนื่องจากพิจารณาว่า เจ้าพนักงานบังคับคดีมีหน้าที่ต้องพิจารณาว่าราคาที่ผู้ซื้อเสนอจะต้องเป็นราคาที่สมควร ราคาที่อนุญาตให้ขายเป็นราคาที่ต่ำมาก และผู้เข้าสู้ราคาทั้งสี่คนล้วนทำงานเกี่ยวกับศาล พฤติการณ์แสดงว่าผู้ซื้อกดราคาเป็นการขายทอดตลาดที่ไม่ชอบ คำสั่งของศาลชั้นต้นดังกล่าวจึงเป็นคำสั่งเกินกว่าที่ปรากฏในคำร้อง ไม่ชอบด้วยกฎหมายนั้น เห็นว่า เมื่อข้อเท็จจริงฟังเป็นยุติว่าผู้เข้าสู้ราคาสมคบกันกดราคาให้ต่ำจากราคาปกติไปมาก และผู้เข้าสู้ราคาทั้งสี่ก็ทำงานเกี่ยวข้องกับศาล ทำให้มีเหตุน่าเชื่อว่าการประมูลซื้อทรัพย์ของผู้ประกันในการขายทอดตลาดครั้งนี้จะไม่ได้กระทำอย่างตรงไปตรงมา เป็นการฝ่าฝืนบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 513 ประกอบกับประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 308เมื่อความไม่ถูกต้องในการขายทอดตลาดปรากฏขึ้นต่อศาลโดยชัดแจ้งเช่นนี้ ศาลย่อมมีอำนาจสั่งเพิกถอนการขายทอดตลาดที่กระทำโดยไม่ชอบนั้นเสียเองได้ เพื่อให้การเป็นไปด้วยความยุติธรรมตามที่เห็นสมควร ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 27 และ296 วรรคสอง
ผู้ซื้อฎีกาอีกข้อหนึ่งว่า ศาลชั้นต้นไม่ส่งสำเนาคำร้องขอเพิกถอนการขายทอดตลาดให้ผู้ซื้อซึ่งเป็นผู้มีส่วนได้เสียได้มีโอกาสคัดค้าน เป็นเหตุให้ผู้ซื้อเสียเปรียบและเสียหายนั้น เห็นว่าเมื่อข้อเท็จจริงฟังว่าการดำเนินการขายทอดตลาดดำเนินไปโดยมิชอบและศาลมีคำสั่งให้เพิกถอนแล้ว ประเด็นนี้ก็ไม่เป็นสาระแก่คดีอันควรได้รับการวินิจฉัย
ส่วนประเด็นที่ผู้ซื้อฎีกาว่า ผู้ซื้อมิได้เสนอราคาต่ำเกินไปและไม่ปรากฏหลักฐานยืนยันว่าผู้ซื้อและผู้เข้าสู้ราคาอีก 3 คนร่วมกันกดราคาที่ดินให้ต่ำกว่าปกตินั้น เห็นว่า ผู้ซื้อมิได้ยกขึ้นว่ากล่าวมาแต่ชั้นอุทธรณ์ จึงต้องห้ามมิให้ฎีกาตามมาตรา249 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 1พิพากษามานั้นชอบแล้ว ฎีกาผู้ซื้อทรัพย์ฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ
