แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คู่ความตกลงท้ากันว่า ถ้ามีคันนาด้านตะวันออกของที่พิพาทยาวเกินกว่า 15 วา โจทก์ยอมแพ้คดี ถ้าไม่เกิน 15 วา จำเลยยอมแพ้ โดยไม่ติดใจสืบพยานกันต่อไป ครั้นศาลไปตรวจดู ปรากฏว่าเขตที่พิพาทด้านนั้นเป็นนาเรียบราบ มีรอยไถด้วยรถและมีรอยคนเดิน และมีกอหญ้าเป็นแนวอยู่เป็นระยะ ๆ เมื่อไม่มีคันนาจะวัดความยาวเพื่อชี้ขาดตัดสินคดีตามที่คู่ความท้ากันดังนี้ ก็ต้องสืบพยานกันต่อไปตามประเด็นเดิมแห่งคดี
ย่อยาว
คดีนี้ เป็นเรื่องพิพาทกันว่าที่ดินเป็นของโจทก์หรือของจำเลย ในระหว่างที่โจทก์เบิกความ โจทก์จำเลยตกลงท้ากันว่า ถ้ามีคันนาด้านตะวันออกของที่พิพาทยาวเกินกว่า ๑๕ วา โจทก์ยอมแพ้คดี ถ้าไม่เกิน ๑๕ วา จำเลยยอมแพ้โดยไม่ติดใจสืบพยานกันต่อไป ขอให้ศาลไปดูคันนา ศาลชั้นต้นไปตรวจดูแนวเขตที่พิพาทแล้วบันทึกไว้ว่า ถึงเขตที่พิพาทด้านตะวันออกเป็นนาเรียบราบ มีรอยไถด้วยรถ ตรงแนวเขตที่พิพาทเป็นรอยคนเดิน บางแห่งมีกอหญ้าขึ้นอยู่บนดินซึ่งไม่มีรอยไถเป็นระยะ ๆ จำเลยชี้ว่าแนวทางเดินและแนวหญ้าเป็นคันนาเดิม ซึ่งถูกรถไถนาไถราบหมดแล้ว โจทก์ว่าไม่มีคันนา และทางเดินเดินบนรอยรถไถ แนวหญ้าก็ไม่ใช่คันนา ศาลได้ตรวจดูสถานที่พิพาททั้งหมด ด้านทิศเหนือของที่พิพาทมีคันนาใหญ่เห็นได้ชัด ต่อจากที่พิพาทไปทางทิศเหนือตามแนวเขตด้านตะวันออกก็มีคันนาใหญ่เห็นได้ชัด ที่นาใกล้เคียงที่พิพาทก็มีคันนาใหญ่อยู่ทั่วไป จำเลยชี้ให้วัดตรงแนวเขตตะวันออกของที่พิพาท ศาลได้ตรวจดูแล้ว เห็นว่าเป็นแนวซึ่งมิได้ถูกรถไถอยู่บ้าง และมีขอบด้านหนึ่งซึ่งอาจจะเกิดจากรถไถหรือเป็นแนวคันนาเดิม สูงกว่าพื้นราบเล็กน้อย จำเลยว่าเป็นคันนาเดิม ศาลได้ให้วัดแล้ว มีอยู่ ๓ ตอน ตอนหนึ่ง ๑๙ เมตร ตอนหนึ่ง ๓ เมตร อีกตอนหนึ่ง ๙ เมตร โจทก์ว่าเป็นสภาพที่ซึ่งรถไถมิได้ไถกันเท่านั้น
ดังนี้ ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่าไม่มีคันนาตามที่ท้ากัน จึงพิพากษาให้ที่พิพาทเป็นของโจทก์
โจทก์อุทธรณ์ขอให้จำเลยใช้ค่าเสียหาย จำเลยอุทธรณ์ขอให้ยกฟ้อง
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า เมื่อไม่ปรากฏแน่ชัดว่ามีคันนาที่จะให้วัดความยาวได้ตามคำท้าของคู่ความ คดีก็ไม่มีทางที่จะชี้ขาดตัดสินไปตามคำท้าได้ จำต้องสืบพยานไปตามประเด็นแห่งคดีต่อไป พิพากษาให้ยกคำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาฟังคำพยานโจทก์จำเลยต่อไปแล้วพิพากษาใหม่
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า แนวเขตที่พิพาทมีคันนาอยู่หรือไม่ คู่ความยังโต้เถียงกัน ศาลชั้นต้นก็วินิจฉัยว่าไม่มีคันนาตามที่ท้ากัน ที่โจทก์ฎีกาว่าไม่มีคันนาจะวัด ความยาวของคันนาจึงมีค่าเท่ากับศูนย์หรือเท่ากับไม่มีคันนายาวเกินกว่า ๑๕ วา จึงสมคำท้าของโจทก์นั้น ศาลฎีกาเห็นว่า เท่ากับศูนย์หรือเท่ากับไม่มีคันนายาวเกินกว่า ๑๕ วา จึงสมคำท้าของโจทก์นั้น ศาลฎีกาเห็นว่าไม่ถูกต้อง เมื่อปรากฏว่าไม่มีคันนาจะวัดความยาวเพื่อชี้ขาดตัดสินคีดตามที่คู่ความท้ากัน ก็ต้องพิจารณาสืบพยานต่อไปตามประเด็นแห่งคดีเดิม ประเด็นที่ท้ากันเป็นอันยกเลิก
พิพากษายืน
