แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คดีที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ร้องขอให้เพิกการถอนโอนและการฉ้อฉลซึ่งผลของการที่ขอให้เพิกถอนมีแต่เพียงให้ทรัพย์กลับคืนมาเป็นของลูกหนี้ตามเดิมเท่านั้นหาได้มีการเรียกร้องทรัพย์หรือขอให้ได้รับประโยชน์เพื่มขึ้นอย่างไรไม่จึงถือว่าเป็นคดีที่ฟ้องขอให้ปลดเปลื้องทุกข์อันไม่อาจคำนวณเป็นราคาเงินได้หาต้องห้ามอุทธรณ์ในข้อเท็จจริงไม่
เมื่อปรากฏว่าในชั้นอุทธรณ์และชั้นฎีกาผู้ร้องและผู้คัดค้านต่างเสียค่าขึ้นศาลมาอย่างคดีมีทุนทรัพย์เป็นจำนวนเกินกว่าจำนวนค่าขึ้นศาลที่จะต้องเสียอย่างคดีไม่มีทุนทรัพย์ศาลฎีกามีอำนาจสั่งคืนค่าขึ้นศาลในส่วนที่เสียเกินมาแก่ผู้ร้องและผู้คัดค้านหากเห็นสมควร
ย่อยาว
คดีนี้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ของจำเลยยื่นคำร้องว่า ตามทางสอบสวนของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ปรากฏว่าจำเลยเป็นผู้ถือประทานบัตรทำเหมืองแร่และเป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์ในมูลภัณฑ์กันชนที่ได้ยื่นไว้ต่อทรัพยากรธรณีจังหวัดตรังรวม 11 ฉบับ เป็นเงินทั้งสิ้น 18,500 บาท ตามสำเนาที่ส่งศาลพร้อมคำร้อง จำเลยได้มอบอำนาจให้นายวันชัยหรือวรรณชัยเป็นผู้ทำนิติกรรมโอนมูลภัณฑ์กันชนให้แก่นายยุกต์ ปรากฏตามหลักฐานการโอนด้านหลังมูลภัณฑ์กันชนตามสำเนาที่ส่งศาลพร้อมคำร้อง นิติกรรมการโอนมูลภัณฑ์กันชนดังกล่าวเป็นการกระทำใด ๆ เกี่ยวกับทรัพย์ซึ่งลูกหนี้ (จำเลย) ได้กระทำหรือยินยอมให้กระทำในระหว่างระยะเวลา 3 ปีก่อนมีการขอให้ล้มละลายและภายหลังนั้น เป็นการกระทำที่ไม่สุจริตและไม่มีค่าตอบแทน เป็นการฉ้อฉลสมยอมกัน ซึ่งผู้รับโอนรู้เท่าถึงข้อความจริงว่าเป็นทางให้เจ้าหนี้เสียเปรียบ จึงขอให้ศาลมีคำสั่งเพิกถอนการโอนมูลภัณฑ์กันชนระหว่างจำเลยกับนายยุกต์ผู้รับโอนตามมาตรา 114 แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พุทธศักราช 2483 แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติล้มละลาย (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2511 และมาตรา 237 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
นายยุกต์ผู้รับโอนยื่นคำคัดค้านว่ามูลภัณฑ์กันตามคำร้องเป็นของนายวรรณชัย มิใช่ของจำเลย ผู้รับโอนได้รับโอนมาโดยสุจริตและมีค่าตอบแทนโดยจำเลยได้ขายเครื่องจักร เครื่องยนต์ ตลอดจนอุปกรณ์ในการทำเหมืองทั้งหมดรวมทั้งสิทธิในการทำเหมืองแร่ตามประทานบัตรเลขที่ 12371/9366 ให้แก่นายทวนทอง การดำเนินกิจการต่าง ๆ เกี่ยวกับเหมืองแร่มีนายทวนทองและนายวรรณชัยได้กระทำเพื่อประโยชน์ของตนเองมิได้กระทำเพื่อประโยชน์ของจำเลย การที่มีชื่อจำเลยในเอกสารต่าง ๆ และมูลภัณฑ์กันชนรายพิพาทก็เพราะประทานบัตรยังมีชื่อจำเลยอยู่ ซึ่งต้องกระทำโดยการรับมอบอำนาจจากจำเลยผู้รับโอนจึงได้กรรมสิทธิ์ในมูลภัณฑ์กันชนรายพิพาท เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่มีสิทธิขอให้เพิกถอน ขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วมีคำสั่งให้ยกคำร้องของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้เพิกถอนการโอนมูลภัณฑ์กันชนรายพิพาททั้ง 11 ฉบับระหว่างนายวรรณชัยผู้รับมอบอำนาจจากลูกหนี้(จำเลย) กับผู้คัดค้านเสีย
ผู้คัดค้านฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า จำเลยเป็นเจ้าของมูลภัณฑ์กันชนรายพิพาททั้ง 11 ฉบับ ผู้คัดค้านรับโอนมาโดยไม่สุจริตและโดยไม่มีค่าตอบแทน
วินิจฉัยในปัญหาข้อกฎหมายว่า ผู้คัดค้านฎีกาในข้อต่อไปว่าคดีเป็นคดีที่มีราคาทรัพย์สินหรือจำนวนทุนทรัพย์ที่ไม่เกินสองหมื่นบาทซึ่งต้องห้ามมิให้อุทธรณ์ในข้อเท็จจริงตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 224 แก้ไขเพิ่มเติมตามพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง (ฉบับที่ 6)พ.ศ. 2518 มาตรา 3 ที่ศาลอุทธรณ์รับพิจารณาและวินิจฉัยอุทธรณ์ของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ในปัญหาข้อเท็จจริง จึงเป็นการไม่ชอบ ศาลฎีกาพิเคราะห์แล้วเห็นว่าคดีนี้เป็นคดีที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ร้องขอให้เพิกถอนการโอนและการฉ้อฉลซึ่งผลของการที่ขอให้เพิกถอนมีแต่เพียงให้ทรัพย์สินกลับคืนมาเป็นของลูกหนี้ตามเดิมเท่านั้น หาได้มีการเรียกร้องหรือขอให้ได้รับประโยชน์เพิ่มขึ้นอย่างไรไม่ จึงถือว่าเป็นคดีที่ฟ้องขอให้ปลดเปลื้องทุกข์อันไม่อาจคำนวณเป็นราคาเงินได้ หาต้องห้ามอุทธรณ์ในข้อเท็จจริงดังที่ผู้คัดค้านฎีกาไม่
เมื่อเป็นคดีที่ฟ้องขอให้ปลดเปลื้องทุกข์อันไม่อาจคำนวณเป็นราคาเงินได้ คู่ความก็ไม่ต้องเสียค่าขึ้นศาลอย่างคดีมีทุนทรัพย์ แต่ปรากฏว่าในชั้นอุทธรณ์และชั้นฎีกา ผู้ร้องและผู้คัดค้านต่างเสียค่าขึ้นศาลมาอย่างคดีมีทุนทรัพย์เป็นจำนวนเกินกว่าจำนวนค่าขึ้นศาลที่จะต้องเสียอย่างคดีไม่มีทุนทรัพย์ จึงเห็นสมควรสั่งคืนค่าขึ้นศาลในส่วนที่เสียเกินมาแก่ผู้ร้องและผู้คัดค้าน
พิพากษายืน แต่ให้คืนค่าขึ้นศาลชั้นอุทธรณ์และชั้นฎีกาที่ผู้ร้องและผู้คัดค้านเสียมาอย่างคดีมีทุนทรัพย์ คงเรียกไว้แต่อย่างคดีไม่มีทุนทรัพย์ทั้งสองศาล เฉพาะค่าขึ้นศาลในชั้นอุทธรณ์ที่ผู้คัดค้านจะต้องรับผิดใช้แทนผู้ร้องนั้น คงให้ผู้คัดค้านรับผิดใช้แทนตามจำนวนค่าขึ้นศาลอย่างคดีไม่มีทุนทรัพย์ ค่าทนายความชั้นฎีกาให้เป็นพับ
