แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ความในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 290 วรรคสอง. ที่ว่า ห้ามมิให้ศาลอนุญาตตามคำขอเฉลี่ยทรัพย์. เว้นแต่ศาลเห็นว่าผู้ยื่นคำขอไม่สามารถเอาชำระได้จากทรัพย์สินอื่นๆ ของลูกหนี้ตามคำพิพากษา นั้น. คำว่าลูกหนี้ตามคำพิพากษาในที่นี้ หมายความถึงลูกหนี้ตามคำพิพากษาผู้ถูกยึดทรัพย์สินอยู่ในคดีนี้. ถ้าไม่มีทรัพย์สินอื่นอีก. ผู้ขอก็ขอเฉลี่ยจากเงินที่ขายทรัพย์ได้. หาได้หมายความถึงลูกหนี้ตามคำพิพากษาคนอื่นในคดีที่ผู้ขอเฉลี่ยชนะคดีไม่ (อ้างฎีกาที่ 176/2494).
ย่อยาว
คดีนี้โจทก์บังคับคดีนำยึดทรัพย์จำเลยที่ 1-2 ขายทอดตลาดผู้ร้องซึ่งเป็นเจ้าหนี้จำเลยที่ 2 ตามคำพิพากษาในคดีอีกเรื่องหนึ่งยื่นคำร้องขอเฉลี่ยอ้างว่า จำเลยไม่มีทรัพย์อื่นอีก โจทก์คัดค้านว่า คดีที่ผู้ร้องเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษา มีลูกหนี้หลายคน ผู้ร้องยังมิได้บังคับคดีแก่ลูกหนี้คนใดเลย จะอ้างว่าลูกหนี้ไม่มีทรัพย์สินไม่ได้ ลูกหนี้อื่นมีทรัพย์สินพอจะชำระหนี้ ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า นางอุบลจำเลยลูกหนี้คนหนึ่งของผู้ร้องยังมีที่ดิน ผู้ร้องชอบที่จะติดตามนำยึดทรัพย์นางอุบลก่อน ไม่มีสิทธิขอเฉลี่ยทรัพย์สินในคดีนี้ สั่งยกคำร้อง ผู้ร้องอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า นางอุบลลูกหนี้ตามคำพิพากษาอีกคนหนึ่งจะมีทรัพย์สินหรือไม่ ไม่เป็นปัญหาเกี่ยวกับสิทธิของผู้ร้องที่จะขอเฉลี่ยทรัพย์ ไม่ต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 290 วรรคสอง ศาลอุทธรณ์ฟังว่า จำเลยที่ 2 ไม่มีทรัพย์สินอะไรอีก ผู้ร้องมีสิทธิขอเฉลี่ยจากทรัพย์สินของจำเลยที่ 2 ที่ถูกยึดและขายทอดตลาดได้ พิพากษากลับ อนุญาตให้ผู้ร้องเข้าเฉลี่ยทรัพย์ได้ตามคำร้อง โจทก์ฎีกาว่า นางอุบลลูกหนี้ตามคำพิพากษาอีกคนหนึ่งของผู้ร้องยังมีทรัพย์สินอยู่อีก ผู้ร้องจึงขอเฉลี่ยทรัพย์ในคดีนี้ไม่ได้ ศาลฎีกาเห็นว่า ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 290วรรคสอง ที่ห้ามมิให้ศาลอนุญาตตามคำขอเฉลี่ยทรัพย์ เว้นแต่ศาลเห็นว่า ผู้ยื่นคำขอไม่สามารถเอาชำระได้จากทรัพย์สินอื่น ๆ ของลูกหนี้ตามคำพิพากษานั้น คำว่าลูกหนี้ตามคำพิพากษาในที่นี้ หมายความถึงลูกหนี้ตามคำพิพากษาผู้ถูกยึดทรัพย์สินอยู่ในคดีนี้ ถ้าไม่มีทรัพย์สินอื่นอีก ผู้ขอก็ขอเฉลี่ยจากเงินที่ขายทรัพย์ได้ หาได้หมายความถึงลูกหนี้ตามคำพิพากษาคนอื่นในคดีที่ผู้ขอเฉลี่ยชนะคดีไม่ ดังฎีกาที่ 176/2494 ที่ศาลอุทธรณ์อ้าง พิพากษายืน.
