แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
พระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช 2489 มาตรา 21 ทวิพระราชบัญญัติการค้าข้าว (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2489 มาตรา 12 เป็นบทบัญญัติให้ริบข้าวซึ่งเกี่ยวเนื่องกับความผิดตามพระราชบัญญัติ การค้าข้าว เมื่อปรากฏตามคำฟ้องของโจทก์มีคำขอให้ศาลสั่งริบข้าวของกลางแล้ว แม้โจทก์จะไม่ได้อ้างบทมาตราของพระราชบัญญัติการค้าข้าวดังกล่าว ที่บัญญัติให้ริบของกลางมาในคำฟ้องด้วย ศาลก็มีอำนาจสั่งริบข้าวของกลางตามบทกฎหมายที่ถูกต้องได้ (อ้างฎีกา 485/2493)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยเป็นผู้ประกอบการค้าข้าวโดยตั้งร้านขายปลีกข้าวสารอันเป็นผู้ประกอบการค้าข้าวประเภท ๔ ในเขตควบคุมการค้าข้าวที่คณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช ๒๔๘๙ สั่งให้ขออนุญาตประกอบการค้าข้าวต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ เมื่อวันที่ ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๒๓ จำเลยซื้อข้าวสารเจ้า ๙๐ กระสอบและข้าวสารเหนียว ๑๐ กระสอบ จากผู้มีชื่อในเขตควบคุมการค้าข้าวเพื่อนำมาขายปลูกให้แก่ประชาชนที่มาขอซื้อ โดยจำเลยมิได้รับหนังสืออนุญาตให้ประกอบการค้าข้าวตามกฎหมายเจ้าพนักงานจับจำเลยได้พร้อมด้วยข้าวสารเจ้า ๗๕ กระสอบและข้าวสารเหนียว ๕ กระสอบเป็นของกลางขอให้ลงโทษตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช ๒๔๘๙ มาตรา ๓, ๙, ๑๘ พระราชบัญญัติการค้าข้าว (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๔๘๙ มาตรา ๕, ๑๑ ประกาศของคณะกรรมการการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช ๒๔๘๙ฉบับที่ ๑๑๗ ลงวันที่ ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๒๓, ฉบับที่ ๒ ลงวันที่ ๒ มกราคม ๒๔๙๐,ลงวันที่ ๕ กันยายน ๒๕๑๘ และริบของกลาง
จำเลยให้การรับสารภาพ
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าจำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติการค้าข้าวพุทธศักราช ๒๔๘๙ มาตรา ๓, ๙, ๑๘ พระราชบัญญัติการค้าข้าว (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๔๘๙ มาตรา ๕, ๑๑ ประกาศคณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช ๒๔๘๙ ฉบับที่ ๑๑๗ ลงวันที่ ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๒๓,ฉบับที่ ๒ ลงวันที่ ๒ มกราคม ๒๔๙๐ ฉบับที่ ๑๐๓ ลงวันที่ ๕ กันยายน ๒๕๑๘ จำคุก ๑ ปี รับสารภาพลดโทษให้กึ่งหนึ่งคงจำคุก ๖ เดือน ของกลางริบ
จำเลยอุทธรณ์ขอให้รอการลงโทษและขอคืนของกลาง
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่าโทษจำคุกตามที่ศาลชั้นต้นกำหนดให้รอการลงโทษไว้มีกำหนด ๒ ปี นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า พระราชบัญญัติการค้าข้าว พุทธศักราช ๒๔๘๙ มาตรา ๒๑ ทวิ พระราชบัญญัติการค้าข้าว (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๔๘๙ มาตรา ๑๒ เป็นบทบัญญัติให้ริบข้าวซึ่งเกี่ยวเนื่องกับความผิดตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว เมื่อปรากฏตามคำฟ้องของโจทก์มีคำขอให้ศาลสั่งริบข้าวของกลางแล้ว แม้โจทก์จะไม่ได้อ้างบทมาตราของพระราชบัญญัติการค้าข้างดังกล่าวที่บัญญัติของกลางมาในคำฟ้องด้วย ศาลก็มีอำนาจสั่งริบข้าวของกลางตามบทกฎหมายที่ถูกต้องได้
พิพากษายืน
