แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 344 บัญญัติถึงลักษณะหนี้ที่อาจจะหักกลบลบกันได้ หนี้ที่ขาดอายุความแล้วก็อาจหักกลบลบกันได้ ถ้าในเวลาที่จะหักกลบลบกันนั้น สิทธิเรียกร้องยังไม่ขาดอายุความ แต่ถ้าเป็นกรณีที่ฟ้องเรียกหนี้เงินที่เหลือจากหักกลบลบหนี้กันแล้ว จะปรับด้วยมาตรานี้ทำให้ฟ้องนั้นไม่ขาดอายุความไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยซื้อรถยกของไปจากโจทก์เป็นเงิน ๑๕๕,๐๐๐ บาท ได้ผ่อนชำระให้แล้ว ๕๕,๐๐๐ บาท คงค้างอยู่ ๑๐๐,๐๐๐ บาท แล้วจำเลยซื้อรถจ้กรยานยนต์ไปอีก ได้ผ่อนชำระบ้างแล้ว ยังค้างอยู่ ๘๔๒.๕๘ เหรียญ กับค้างชำระค่าตะแกรงท้ายรถอีก ๑๙๒.๕๐ เหรียญ รวมแล้วเป็นหนี้อยู่ ๑๐๐,๐๐๐ บาทกับ ๑,๐๓๕.๕๘ เหรียญ ต่อมาโจทก์จำเลยได้ร่วมกันขายรถให้แก่ทางราชการ มีผลกำไรที่โจทก์จะแบ่งให้จำเลย ๓,๒๙๖.๔๐ เหรียญ แต่หักกับหนี้ค่ารถจักรยานยนต์และตะแกรงท้ายรถดังกล่าวแล้ว จึงเหลือเงินที่โจทก์จะแบ่งผลกำไรให้จำเลย ๒,๒๖๑.๓๒ เหรียญ เทียบเป็นเงินไทย ๔๖,๘๖๕.๘๕ บาท เนื่องจากจำเลยยังค้างชำระค่ารถยกของอยู่ ๑๐๐,๐๐๐ บาท เมื่อหักกับเงินกำไรที่จำเลยจะได้รับจากโจทก์นั้นแล้ว จำเลยจึงต้องชำระให้โจทก์อีก ๕๓,๑๓๔.๑๕ บาท ขอให้บังคับให้จำเลยใช้เงินจำนวนนี้
หลังจากจำเลยให้การแล้ว คู่ความตกลงกันว่า มีประเด็นที่ยังพิพาทกันอยู่ ๒ ข้อ คือ ๑. จำเลยยังค้างชำระค่าตะแกรงท้ายรถจักรยานยนต์หรือไม่ ๒. มูลหนี้ค่ารถยกของ ค่ารถจักรยานยนต์ และค่าตะแกรงท้ายรถ ขาดอายุความแล้วหรือไม่
ศาลชั้นต้นเห็นว่าจำเลยต้องรับผิดใช้ราคาตะแกรงท้ายรถ แต่หนี้ค่ารถจักรยานยนต์กับตะแกรงท้ายรถโจทก์สืบไม่ได้ว่าคดีไม่ขาดอายุความ ส่วนหนี้ค่ารถยกของที่ค้างอยู่นั้นก็ขาดอายุความแล้ว พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกาว่า จำเลยจะยกเอาเหตุแห่งอายุความมาเป็นข้อต่อสู้ไม่ได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๓๔๔
ศาลฎีกาเห็นว่า ตามคำฟ้องโจทก์ย่อมหมายความว่า เงินจำนวน ๕๓,๑๓๔.๑๕ บาทที่โจทก์ฟ้องเรียกจากจำเลยนั้น เป็นส่วนหนึ่งของหนี้เงินไทย ๑๐๐,๐๐๐ บาท สิทธิเรียกร้องในหนี้เงิน ๑๐๐,๐๐๐ บาทนี้ มีอายุความ ๒ ปีตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๖๕ (๑) นับจากวันที่จำเลยผ่อนชำระถึงวันฟ้องเป็นเวลาเกิน ๒ ปีแล้ว ฟ้องโจทก์จึงขาดอายุความ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา ๓๔๔ บัญญัติถึงลักษณะหนี้ที่อาจจะหักกลยลยกันได้ว่าต้องเป็นหนี้ที่ไม่มีข้อต่อสู้ และหนี้ที่ขาดอายุความแล้วก็อาจหักกลบลบกันได้ ถ้าในเวลาที่อาจจะหักกลบลบกันนั้น สิทธิเรียกร้องยังไม่ขาดอายุความ แต่คดีนี้เป็นกรณีที่โจทก์ฟ้องเรียกหนี้เงินที่เหลือจากหักกลบลบกันแล้ว จึงปรับด้วยมาตรา ๓๔๔ ทำให้ฟ้องไม่ขาดอายุความไม่ได้ คำรับของจำเลยตามที่โจทก์อ้างมา (ว่าได้ตกลงให้มีการหักกลบลบหนี้กัน) ก็หาเป็นผลให้คดีโจทก์ไม่ขาดอายุความไปได้ไม่ พิพากษายืน
