แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ความว่า จำเลยทั้งสองฎีกาคำสั่งของศาลอุทธรณ์ ศาลชั้นต้นสั่งว่า การที่ศาลอุทธรณ์สั่งยกคำร้องของจำเลยทั้งสองที่ขอขยายระยะเวลาชำระค่าธรรมเนียมศาลออกไปอีกนั้น เป็นเรื่องที่ต่อเนื่องกันกับคำสั่งของศาลอุทธรณ์ซึ่งยกอุทธรณ์จำเลยทั้งสองที่ขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาซึ่งถึงที่สุดแล้วตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 156 วรรคห้า และเป็นเรื่องที่ศาลอุทธรณ์สั่งตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 23 ในฐานะเป็นเรื่องที่อยู่ในกระบวนพิจารณาในชั้นศาลอุทธรณ์โดยเฉพาะ จึงมีคำสั่งไม่รับฎีกาตามนัยคำสั่งคำร้องของศาลฎีกาที่ 374/2516 ระหว่างนายธเนสเตลานกับพวกโจทก์นายกระจ่างธนวุฒิกร จำเลยจำเลยเห็นว่า คดีนี้เมื่อศาลอุทธรณ์มีคำสั่งยกคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาตามศาลชั้นต้น คำขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาของจำเลยย่อมสิ้นสุดลงตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 156 วรรคท้าย แต่เมื่อศาลอุทธรณ์มีคำสั่งยกคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาแล้ว ศาลอุทธรณ์ก็สั่งว่า หากจำเลยยังติดใจอุทธรณ์คำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้นำเงินค่าธรรมเนียมมาวางศาลภายใน 15 วันนับจากวันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2531 คำสั่งดังกล่าวแสดงว่าต่อไปนี้จำเลยต้องอุทธรณ์คำพิพากษาโดยเสียค่าขึ้นศาลตามปกติ ซึ่งเป็นคนละเรื่องคนละตอนกับการดำเนินคดีอย่างคนอนาถา ไม่ใช่เรื่องที่ต่อเนื่องกับการอนาถา แต่ปรากฏว่าจำเลยจะมีเงินค่าธรรมเนียมก็ต่อเมื่อจำเลยทำงานให้บริษัทอิตาเลี่ยนไทยจำกัดที่แหลมฉบังจังหวัดชลบุรี และได้เงินค่าจ้างงวดแรก ถัดจากวันที่ศาลกำหนดไว้ประมาณ 2 เดือน การที่จำเลยมีทางได้เงินมาวางเป็นค่าธรรมเนียมศาลนี้ถือได้ว่าเป็นพฤติการณ์พิเศษที่จำเป็นต้องขอขยายเวลาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 23 ทั้งนี้เพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรม โปรดมีคำสั่งให้รับฎีกาของจำเลยทั้งสองไว้วินิจฉัยชี้ขาดต่อไปด้วย
หมายเหตุ โจทก์ได้รับสำเนาคำร้องแล้ว (อันดับ 171)
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสองร่วมกันใช้เงินจำนวน481,338.97 บาท พร้อมดอกเบี้ยร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีของเงินต้น440,081.34 บาท นับแต่วันที่ 22 ตุลาคม 2528 เป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเงินเสร็จแก่โจทก์
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์ พร้อมกับยื่นคำร้องขออนุญาตดำเนินคดีชั้นอุทธรณ์อย่างคนอนาถา (อันดับ 106,104) ศาลชั้นต้นไต่สวนคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาแล้วมีคำสั่งว่า พิเคราะห์แล้วเห็นว่า ยังไม่พอฟังว่าจำเลยยากจนอนาถาถึงขนาด ไม่มีเงินค่าธรรมเนียมมาวางศาล จึงมีคำสั่งไม่อนุญาตให้จำเลยอุทธรณ์อย่างคนอนาถา ให้จำเลยนำเงินค่าธรรมเนียมมาชำระภายใน 10 วันมิฉะนั้นถือว่าไม่ติดใจดำเนินคดีต่อไป (อันดับ 122)
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์คำสั่ง ศาลอุทธรณ์มีคำสั่งว่า พิเคราะห์แล้วเห็นว่าตามทางไต่สวน ข้อเท็จจริงยังฟังไม่ได้ว่าจำเลยทั้งสองเป็นคนยากจนถึงกับไม่มีทรัพย์สินพอจะเสียค่าธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์ที่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งไม่อนุญาตให้อุทธรณ์อย่างคนอนาถานั้นชอบแล้วให้ยกคำร้องอุทธรณ์คำสั่งของจำเลยทั้งสอง หากจำเลยทั้งสองยังติดใจอุทธรณ์คำพิพากษาศาลชั้นต้น ก็ให้นำเงินค่าธรรมเนียมมาชำระต่อศาลชั้นต้นภายในกำหนด 15 วัน นับแต่วันที่ทราบคำสั่งนี้(อันดับ 126,141)
จำเลยทั้งสองยื่นคำร้องขอขยายระยะเวลาชำระค่าธรรมเนียม
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า ไม่มีเหตุอันควรขยายระยะเวลาให้ ยกคำร้อง(อันดับ 145)
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์คำสั่ง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน(อันดับ 148,161 แผ่นที่ 3)
จำเลยทั้งสองฎีกา ศาลชั้นต้นมีคำสั่งไม่รับฎีกาดังกล่าว(อันดับ 164)
จำเลยทั้งสองยื่นคำร้องนี้ (อันดับ 169)
คำสั่ง
พิเคราะห์แล้ว เห็นว่าการที่ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามคำสั่งของศาลชั้นต้นให้ยกคำร้องขอขยายระยะเวลาชำระค่าธรรมเนียมในชั้นอุทธรณ์ของจำเลยทั้งสองนั้น เป็นการพิพากษาหรือสั่งเกี่ยวกับการดำเนินกระบวนพิจารณาในชั้นศาลอุทธรณ์โดยอาศัยอำนาจของศาลที่มีอยู่โดยทั่วไป ซึ่งเป็นอำนาจของศาลอุทธรณ์โดยเฉพาะจำเลยทั้งสองจะฎีกาคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ดังกล่าวไม่ได้ให้ยกคำร้องค่าคำร้องให้เป็นพับ
