แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 549 นั้น ท่านให้นำบทบัญญัติว่าด้วยการซื้อขายในเรื่องหน้าที่และความรับผิดของผู้ขาย(หมวดที่ 2) มาใช้บังคับแก่การเช่าทรัพย์โดยอนุโลมตามควรคือไม่เฉพาะแต่ส่วนที่ 2 แต่ให้นำส่วนที่ 1 ว่าด้วยการส่งมอบมาบังคับด้วย
จำเลยฟ้องแย้งว่าโจทก์ส่งมอบสวนยางที่จำเลยเช่าขาดจำนวนตามสัญญาเช่า ดังนี้เป็นเรื่องทรัพย์ขาดตกบกพร่องตามที่บัญญัติไว้ในส่วนที่ 1 ว่าด้วยการส่งมอบ ไม่ใช่เรื่องชำรุดบกพร่องตามที่บัญญัติไว้ในส่วนที่ 2 อายุความต้องถือมาตรา 467 คือห้ามฟ้องคดีเมื่อพ้น 1 ปีเมื่อคดีของจำเลยเกิน 1 ปี แล้ว จึงขาดอายุความ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยเช่าสวนยางที่อยู่ในความควบคุมของโจทก์ไป จำเลยผิดนัดไม่ชำระค่าเช่างวดที่ 3 ที่ 4 รวมเป็นเงิน 450,000 บาท กับค่าปรับฐานผิดสัญญา ขอให้ศาลบังคับ
จำเลยต่อสู้และฟ้องแย้งว่าโจทก์เป็นฝ่ายผิดสัญญา ประกาศแจ้งความของโจทก์ว่าสวนยางมีเนื้อที่ 2,727 ไร่ ความจริงมีเพียง 1,372 ไร่ เมื่อคิดค่าเช่าลดลงตามส่วนเนื้อที่อย่างมากโจทก์จะได้ค่าเช่า 453,050 บาท จำเลยชำระแล้ว 450,000 บาท คงต้องชำระอีก 3,050 บาท หักกับมัดจำที่จำเลยได้วางไว้ โจทก์จะต้องชำระแก่จำเลยอีก 41,950 บาท ขอให้คืนแก่จำเลยและให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ให้การแก้ฟ้องแย้งหลายประการ ประการหนึ่งซึ่งเป็นปัญหาที่พิพาทกันในชั้นนี้มีว่ากรณีรับผิดในการส่งมอบทรัพย์ที่เช่าขาดตกบกพร่องนั้นจำเลยต้องฟ้องภายใน 1 ปี คดีของจำเลยขาดอายุความแล้วตามมาตรา 467, 549
ศาลแพ่งสั่งให้จำเลยสืบก่อน เมื่อสืบพยานจำเลยเสร็จและสืบพยานโจทก์ไปบ้างแล้ว ศาลแพ่งชี้ขาดเบื้องต้นในเรื่องอายุความที่โจทก์ตัดฟ้องว่า ฟ้องแย้งของจำเลยข้อนี้ขาดอายุความแล้ว
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า เป็นกรณีทรัพย์สินที่เช่าขาดตกบกพร่องไม่ใช่ชำรุดบกพร่องตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 549 ดังนั้นจะยกมาตรา 549 มาปรับแก่คดีของจำเลยไม่ได้ เมื่อกรณีไม่เข้ามาตรา 549ก็อิงความตามมาตรา 549 ไปเอาความตามมาตรา 467 มาใช้บังคับไม่ได้ คดีของจำเลยไม่ขาดอายุความดังโจทก์อ้าง พิพากษายกคำสั่งศาลชั้นต้นให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาและพิพากษาเกี่ยวกับฟ้องแย้งของจำเลยต่อไปตามกระบวนความ
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 549 ท่านให้นำบทบัญญัติว่าด้วยการซื้อขายในเรื่องหน้าที่และความรับผิดของผู้ขาย (หมวดที่ 2) มาใช้บังคับแก่การเช่าทรัพย์โดยอนุโลมตามควร คือไม่เฉพาะแต่ส่วนที่ 2 ซึ่งว่าด้วยความรับผิดเมื่อชำรุดบกพร่องเท่านั้น แม้เรื่องการส่งมอบทรัพย์สินตามที่บัญญัติไว้ในส่วนที่ 1 ก็ให้นำมาใช้บังคับได้ด้วย
คดีนี้เป็นปัญหาเรื่องทรัพย์ขาดตกบกพร่องตามที่บัญญัติไว้ในส่วนที่ 1 ว่าด้วยการส่งมอบ ไม่ใช่เรื่องชำรุดบกพร่องตามที่บัญญัติไว้ในส่วนที่ 2ฉะนั้นอายุความจึงต้องถือตามมาตรา 467 ซึ่งห้ามมิให้ฟ้องคดีเมื่อพ้นกำหนดหนึ่งปี
ตามรายงานกระบวนพิจารณาลงวันที่ 4 มิถุนายน 2497 คู่ความรับกันว่าจำเลยได้รับมอบสวนยางจากโจทก์เมื่อ 31 สิงหาคม 2494 จำเลยฟ้องแย้งเมื่อ 15 กันยายน 2496 เกิน 1 ปีแล้ว คดีขาดอายุความ
พิพากษายกคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้การเป็นไปตามคำสั่งศาลแพ่งลงวันที่ 4 มิถุนายน 2497
